Üniversite öğrencilerinde serbest zamanda sıkılma algısı, psikolojik sağlamlık ve saldırganlık eğilimi arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırma üniversite öğrencilerinde serbest zamanda sıkılma algısı, psikolojik sağlamlık ve saldırganlık düzeylerindeki farklılıkları ortaya koymak aynı zamanda bu üç değişken arasındaki ilişkinin yapısal eşitlik modeli ile test edilmesi amacı taşımaktadır. Çalışmaya Türkiye’nin çeşitli üniversitelerinde öğrenim gören toplam 1046 (Ortyaş=21.98±3,87) öğrenci gönüllü olarak katılmıştır. Çalışmada veri toplama aracı olarak “Serbest Zamanda Sıkılma Algısı Ölçeği” (SZSAÖ), “Kısa Psikolojik Sağlamlık Ölçeği” (KPSÖ) ve “Buss-Perry Saldırganlık Ölçeği” (BPSÖ) kullanılmıştır. Katılımcılar ölçek formlarını online olarak cevaplamışlardır. Elde edilen verilerin analizinde bağımsız örneklemler için t-testi, ANOVA, MANOVA ve Pearson Korelasyon analizi uygulanmıştır. Ayrıca çalışmadaki ölçekler arasındaki ilişki Yapısal Eşitlik Modeli (YEM) ile incelenmiştir. Analiz sonuçları cinsiyet değişkeninin “SZSAÖ” puanları üzerindeki temel etkisinin anlamsız, “BPSÖ” puanları üzerindeki temel etkisinin ise anlamlı olduğunu göstermiştir. Yapılan t-testi sonuçlarına göre cinsiyet değişkeni ile katılımcıların “KPSÖ” ortalama puanları arasında anlamlı bir fark olduğu tespit edilmiştir. Katılımcıların fiziksel aktiviteye katılım sıklığı değişkeninin “SZSAÖ” ile “BPSÖ” üzerindeki temel etkisinin anlamlı olduğu MANOVA analiz sonuçları ile tespit edilmiştir. Ayrıca ANOVA analiz sonuçları katılımcıların “KPSÖ” ortalama puanlarının söz konusu değişkene göre anlamlı farklılaştığını göstermiştir. Katılımcıların serbest zaman aktivitelerine katılım şekli değişkeninin “SZSAÖ” tüm alt boyutları ile “BPSÖ” ‘Öfke’ ve ‘Düşmanlık’ alt boyutları üzerindeki temel etkisinin anlamlı olduğu aynı zamanda “KPSÖ” ortalama puanlarının söz konusu değişkene göre anlamlı farklılaştığı tespit edilmiştir. Korelasyon analiz sonuçlarına göre “SZSAÖ” tüm alt boyutları ile “KPSÖ” arasında negatif, “SZSAÖ” tüm alt boyutları ile “BPSÖ” ‘Fiziksel Saldırganlık’, ‘Öfke’ ve ‘Düşmanlık’ alt boyutları arasında pozitif ayrıca “SZSAÖ” ‘Sıkılma’ alt boyutu ile “BPSÖ” ‘Sözel Saldırganlık’ alt boyutları arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğu görülmüştür. Bununla birlikte “KPSÖ” ile “BPSÖ” ‘Öfke’ ve ‘Düşmanlık’ alt boyutları arasında anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Yapısal Eşitlik Modeli (YEM) analiz sonuçları “SZSAÖ”nün “BPSÖ” ve “KPSÖ” üzerinde ayrıca “KPSÖ”nün “BPSÖ” üzerinde doğrudan anlamlı bir etkiye sahip olduğu “SZSAÖ”nün “BPSÖ” üzerindeki etkisinde “KPSÖ” kısmi aracılılık etkisi rolü üstlenmiştir. Sonuç olarak katılımcıların serbest zamanda sıkılma algısı, psikolojik sağlamlık ve saldırganlık eğilimlerinin bazı değişkenlere göre farklılık gösterdiği, serbest zamanda sıkılma algısının psikolojik sağlamlık ve saldırganlık üzerinde doğrudan etkisi olduğu tespit edilmiştir.