Hitit metinlerinde lúapın.lá üzerine bir değerlendirme

Abstract

İnsanoğlu avcılık ve toplayıcılık ile başladığı besin hayatına, Neolitik Dönem’den itibaren tarımı eklemiştir. Zaman içerisinde gelişen tarım, birçok toplumun temel geçim kaynağı olmuştur. Tarımsal faaliyetlerinde tecrübelenen toplumlar, besin üretimine dayalı bir ekonomik modelin ortaya çıkıp gelişmesinin önünü açmıştır. Bu yeni ekonomik model, yerleşik hayat kavramını toplumlara aşılayan temel unsur olmuştur. MÖ. 2. binyıl Anadolu’sunun büyük bir siyasi gücü olan Hitit Devleti, diğer toplumlar gibi tarıma büyük bir önem vermiştir. Hititçe metinlerde, ekip biçme işlemini gerçekleştiren çiftçiler, LÚAPIN.LÁ Sumerogramı ile anılmaktadır. Hitit topraklarının ekilip biçilmesini sağlayan çiftçilerin ilk görevleri, elde ettikleri ürünleri insanlardan önce ve tam zamanında tanrılara sunmaktır. Bu konuyla ilgili uyarılan ve aksi bir durumda cezalandırılacakları belirtilen çiftçiler, siyasi antlaşma metinlerinde diğer kaçak kimselerden farklı olarak “işi teslim etme” olgusu çerçevesinde değerlendirilmiştir. Belgelerde, tahıl ambarlarının sorumluları olarak da karşımıza çıkan çiftçilerin, ekip biçme ve ürünü teslim etme işlemleri esnasında yalan söylemesi durumunda cezalandırılacağını görmekteyiz. Tarımsal faaliyetlerinin yanında, kimi zaman hayvanların tedarik ve muhafaza edilmesi işlerini yerinegetiren çiftçiler, farklı görev ve fonksiyonları ile Hitit ekonomisinin en önemli bileşenlerinden biridir.

The mankind, as of Neolithic Period, added agriculture to its food sources which had started with hunting and gathering. Agriculture having developed over time, became the main source of livelihood of many societies. The societies having an experience on agricultural activities opened the way to the emergence and development of an economic model based on food production. This new economic model happened to be the main factor instilling the concept of settled life into societies. The Hittite State, which was a great political power in the 2nd millennium BC Anatolia, attached great importance to agriculture like other societies of its time. In the Hittite texts, farmers who had carried out the plowing and plantation were mentioned as the LÚAPIN.LÁ in Sumerogram. The first duty of the farmers, who ensured the cultivation of Hittite lands, was to present their products to the gods on time before the other people. The farmers who were warned about this issue and who were to be punished otherwise, were evaluated within the framework of the phenomenon of "finishing the job", unlike other fugitives in the political treaty texts. In the documents, we see that the farmers who also appeared to be in charge of granaries would be punished if they lied during the cultivation and delivery of the product. The farmers are among the most vital elements of the Hittite economy with their various duties and functions which included husbandry and managing the livestock in addition to their agricultural activities. Besides their agricultural activities, the farmers who had sometimes carried out the deeds supplication and preservation of animals became one of the most important components of the Hittite economy with their different duties and functions