Nevşehir düğünlerinde gâle töreni ve “saç” imgesi

Abstract

Günümüzde unutulmaya yüz tutmuş bir gelenek olan Gâle töreni, Nevşehir’in farklı bölgelerinde farklı şekillerde adlandırılmaktadır. Kâkül kesme, gelek kesme, zülüf kesme, duluk kesme ve duvak açma şekillerinde de adlandırılan ve düğünden hemen sonraki gün yapılan bu tören, düğünün son safhası olup gelinin bekâretini, iffetini ve aileye kabul edildiğini ifade etmektedir. Sadece bayanların katılımıyla gerçekleştirilen gâle töreninde uygulanan önemli ritüellerden bir tanesi, gelinin kâkülünün kesilmesidir. “Kâkül kesme”, genç kızlıktan kadınlığa geçişi fizyolojik olarak sembolize etmekle birlikte; yapılan tören gelinin toplumsal olarak onandığını ve kabul gördüğünü ifade etmektedir. Çalışmamızda öncelikle Gâle töreni ve bu törende uygulanan “ kâkül (saç) kesme” ritüeli ele alınacak ardından “saç” imgesinin Nevşehir halk inanışlarında ve hayatın geçiş dönemi ritüellerindeki yeri ve kültürel kökleri değerlendirilecektir.