Muhasebe mesleğinde etik İlkelerin incelenmesi: etik davranış üzerine bir model önerisi

Abstract

Muhasebe mesleğinde etik konusu diğer mesleklerle karşılaştırıldığında daha fazla öneme sahiptir. Yapılan araştırmalara ve uygulama sahasına bakıldığında muhasebe meslek mensuplarının çalışma hayatlarında en az bir defa etik ikilem yaşadıkları görülmektedir. Bu doğrultuda çalışmanın amacı Türkiye’deki muhasebe çalışanlarının etik yargı konusuna yaklaşımlarını literatür taramasıyla incelemek ve etik ikilemin azaltılması hususunda öneriler sunmaktır. Çalışmada tanımlayıcı bir analiz yöntemi kullanılmış ve konunun daha iyi anlaşılmasına katkı sağlayabilecek kuramsal bir model önerilmiştir. Önerilen modelin literatürden en önemli farklılığı bütüncül ve betimleyici bir model olmasıdır. Söz konusu model olan “Etik Davranışa Birleşik Alanlar Yaklaşımı (EDBAY)” modeli “ekonomik alan”, “sosyal alan”, “kültürel alan” ve “politik alan”dan oluşan toplumsal alanlar ile günümüzde giderek artan önemiyle “teknolojik alan”ın muhasebe meslek mensuplarının etik yargısı üzerindeki etkilerini bütünleşik bir şekilde ortaya koymaya çalışmaktadır. EDBAY modeline göre muhasebe meslek mensuplarının etik bağlılığı sadece bir nedenle açıklanamayıp çok yönlü değişkenlerle açıklanabilmektedir. EDBAY modeli muhasebe mesleğinde etik konusunu inceleyecek olan araştırmacılara farklı bakış açıları katabilir.