Byzantine control stamps applied on the silver objects from the sion treasure

Abstract

Bu makalede 6. Yüzyıla tarihlenen Sion hazinesine ait gümüş eserlerin üzerinde bulunan Bizans imparatorluk kontrol damgaları incelenecektir. Sion hazinesi, tanımlanamayan ve diğer objelerle birleşmeyen parçaların yanı sıra 57 tanımlanabilmiş gümüş eserden oluşan bir koleksiyondur. Bu hazine 1963 yılında Antalya ilinin Kumluca İlçesine bağlı Hacıveliler köyünün kuzeyindeki Büyük Asar olarak adlandırılan tepesinde kaçak kazı sonucu bulunmuştur. Kontrol damgaları sayesinde bu eserler 6. Yüzyıla tarihlendirilebilmektedir. Aynı zamanda üzerlerinde bulunan yazıtların bazılarında ‘Sion’ ibaresinin geçmesi bizlere bu eserlerin o dönemde yeni inşa edilmiş olan ve antik Myra kentinin dağlık bölgesinde konumlanmış olan Sion Manastırına bağışlandığını işaret etmektedir. Eserlerden bazıları liturjik amaçla kullanılmak için, bazıları aydınlatma gereci olarak bazıları ise kaplama amaçlı olarak manastıra bağışlanmıştır. Bu eserlerden 25 tanesinin üzerinde kontrol damgaları bulunmaktadır. Bunlardan 24 tanesi imparatorluk kontrol damgalarıdır. İmparatorluk kontrol damgaları, 5 farklı şekilden oluşmaktadır. Bunlar; daire, altıgen, kare, at nalı ve haç formunda olanlardır. Daha önceki çalışmalarda bu damgalar ayrıntılı bir şekilde incelenmemiştir. Bu nedenle bu makalede bu damgalar bütün ayrıntılarıyla incelenecektir. Aynı zamanda makalenin sonunda referans olması amacıyla, her damganın ayrıntılı açıklamasını yapan bir tablo hazırlanmıştır.

This article will present Byzantine imperial control stamps applied on silver objects from the sixthcentury Sion treasure. The Sion treasure is a collection of 57 silver vessels alongside various fragments and miscellaneous pieces. It was discovered by illegal excavations in 1963 in Büyük Asar in the north of Hacıveliler village of Kumluca district of Antalya Province. According to their imperial stamps these objects can be dated to the sixth century. And the inscriptions on some of the objects mentioning the name of ‘Sion’ indicates that these objects were presented to the Sion monastery situated in Karabel-Asarcık Village in the mountains of Myra. Some of these objects were given to the monastery to be used as liturgical objects, some of them to be used as lighting equipment and some as revetments. 25 of these objects have control stamps. 24 of these control stamps are imperial since they bear the monograms and bust of the reigning emperor. Imperial control stamps are in 5 sorts: round, hexagonal, square, oblong with an arched top and cruciform. The imperial stamps on the objects were not studied in detail, therefore this article will examine each stamp considering the inscriptions, busts, and monograms of the objects by providing a table at the end of the article for reference.