İstiklal Marşı’nın alfabe, yazım ve noktalama özellikleri

Abstract

Bir milleti oluşturan kültür ögelerinin başında dil ve o dille üretilmiş sözlü ve yazılı eserler gelir. Bu eserler, sadece üreticilerinin (şair, yazar vd.) duygu ve düşünce dünyalarını değil, aynı zamanda bir parçası oldukları toplumun belleğinde iz bırakmış çeşitli olay veya olguları yansıtır. Ancak sahip olduğu tüm anlamlarla birlikte bir eser, öncelikle yazılı veya sözlü olarak ifade edilmiş bir metindir. İşte bu metinler, üretildiği dilin alfabesiyle ve yazım-noktalama kurallarıyla yazıya geçirilir. Bu nedenle, bir yazılı eserin incelenmesi, öncelikle üretildiği yazı dili geleneğinin incelenmesi anlamına gelir. Türk milleti için bir eserden öte anlamlar taşıyan İstiklal Marşı da öncelikli olarak yazılı bir metin ve şiirdir. Türk milletinin “istiklal şiiri” niteliğini taşıyan ve Mehmet Akif Ersoy tarafından Arap harfleriyle yazılarak “Kahraman ordumuza” ithaf edilen İstiklal Marşı, ilk olarak dönemin gazete ve dergilerinde Arap harfleriyle, Harf Devrimi’nden sonra ise çeşitli yayınlarda ve ders kitaplarında Latin esaslı Türk alfabesiyle yayımlanmıştır. Bu nedenle, metnin alfabe, yazım ve noktalama açısından dikkat çekici özellikleri, yayımlanan metinler arasında belirgin farklılıklar bulunmaktadır. İstiklal Marşı, bu çalışmada, Arap alfabesi ve Latin esaslı Türk alfabesi ile yayımlanan bir metin olarak yazım ve noktalama özelliklerine göre incelenmiştir.

Language, together with the oral and written works produced within that language, is the foremost cultural signifier of a nation. These works reflect not only the world of their producers’ (poets, writers etc.) personal feelings and thoughts but also diverse events and phenomena that leave a mark on the memory of the society to which they belong. A work, however, with all the meanings it may have, is primarily a text, expressed orally or in writing. Texts are put down to pen in the alphabet of the language in which they are produced and are bound by the orthographic and punctuational rules of that language. Therefore, the examination of a written work actually means the examination of the tradition of the written language in which it was produced. “The Independence Anthem”, which is the national anthem of Turkey, which means more than simply being a literary work for Turkish nation, is principally a written text as a poem. The anthem, which is in effect the Turkish nation’s “poem of independence” and which was written by Mehmet Akif Ersoy in Arabic letters and dedicated by him to “Our heroic army”, is first printed in Arabic letters in the periodicals of the era. After the Language Reform, it was published in Latin based Turkish alphabet in various publications and schoolbooks. Consequently, its versions display remarkable differences with respect to the alphabet, orthography and punctuation. This study examines the “Independence Anthem”, which has been studied from various aspects so far, as a text both published in Arabic letters and in Latin based Turkish alphabet, by focusing on its orthographic and punctuational characteristics.