Algılanan çevresel belirsizlik bağlamında kurumsal sosyal sorumluluğun adaptasyonunda hizmetkâr liderliğin rolü

Abstract

Liderlerin çevresel belirsizliği algılamalarının işletmelerin kurumsal sosyal sorumluluk (KSS) uygulamlarını etkileyebileceği düşünülmektedir. Ancak bu konuyu irdeleyen henüz yeterli sayıda araştırma olmadığından bu çalışma bu alandaki görgül araştırma eksikliğini gidermeyi amaçlamaktadır. Araştırmanın amacı, hizmetkâr liderliğin kurumsal sosyal sorumluluk uygulamaları üzerindeki etkisini ve bu iki değişken arasındaki ilişkide algılanan çevresel belirsizliğin düzenleyici rolünü incelemektir. Araştırmanın örneklemini Kayseri ilindeki imalat sanayi işletmelerinin çalışanları (n= 151) oluşturmaktadır. Araştırmada veriler düzenleyici değişkenli hiyerarşik regresyon analizi ve basit doğrusal regresyon analizi yardımıyla analiz edilmiştir. Araştırma bulgularına göre; hem hizmetkâr liderliğin hemde algılanan çevresel belirsizliğin kurumsal sosyal sorumluluk üzerinde pozitif etkiye sahip olduğu gözlenmiştir. Bununla birlikte hem algılanan çevresel belirsizliğin hem de boyutlarının (pazar dalgalanması, çevresel değişkenlik ve rekabet yoğunluğu) hizmetkâr liderlik ile kurumsal sosyal sorumluluk ilişkisinde düzenleyici etkiye sahip olduğu saptanmıştır. Regresyon analizi bulgularına göre, hem hizmetkâr liderliğin hemde algılanan çevresel belirsizliğin kurumsal sosyal sorumluluğun hukuki, ekonomik, ahlâki ve gönüllü boyutları üzerinde pozitif etkiye sahip olduğu saptanmıştır. Ayrıca algılanan çevresel belirsizliğin boyutlarından pazar dalgalanması ve rekabet yoğunluğunun bir bütün olarak kurumsal sosyal sorumluluk üzerinde pozitif etkiye sahip olduğu tespit edilmiştir. Öte yandan algılanan çevresel belirsizliğin sadece rekabet yoğunluğu boyutunun, kurumsal sosyal sorumluluğun hukuki boyutunu pozitif etkilediği saptanmıştır. Benzer şekilde pazar dalgalanması ve rekabet yoğunluğu boyutlarının, kurumsal sosyal sorumluluğun ekonomik ve ahlâki boyutlarını pozitif etkilediği tespit edilmiştir. Son olarak, çalışmanın bazı kısıtları olduğu vurgulanmış ve gelecekte yapılacak araştırmalar konusunda bazı önerilere yer verilmiştir. Anahtar Kelimeler: Algılanan Çevresel Belirsizlik, Kurumsal Sosyal Sorumluluk, Hizmetkâr Liderlik.

It is thought that the perceptions of the leaders about environmental uncertainty may affect the corporate social responsibility practices of businesses. However, this study aims to fill this gap of empirical research in this field due to the limited number of studies investigating this issue. The aim of this study is to investigate the effects of servant leadership on corporate social responsibility practices and the moderating role of perceived environmental uncertainty on the relationship between these two variables. The sampling of this study consists of employees in manifacturing businesses in the province of Kayseri province (n=151). The data were analyzed using the moderated hierarchical regression analyses and linear regression analyses. According to the findings of the research; it has been observed that both servant leadership and perceived environmental uncertainty had a positive effect on corporate social responsibility. In addition to this, both the perceived environmental uncertainty and its dimensions (market fluctuation, environmental variability and competition intensity) have been found to have a moderating effect in the relationship between servant leadership and corporate social responsibility. According to the findings of the regression analysis, it was found that both servant leadership and perceived environmental uncertainty have a positive effect on the legal, economic, ethical and philantrophic dimensions of CSR. In addition, it was determined that market fluctuation and competition intensity from the dimensions of perceived environmental uncertainty had a positive effect on CSR as a whole. On the other hand, it was found that only the competitive intensity dimension of perceived environmental uncertainty positively effect the legal dimension of CSR. Similarly, it has been determined that market volatility and competition intensity dimensions positively affect the economic and ethical dimensions of CSR. Ultimately, it is emphasized that the study has some limitations and some advises are included about the researches to be done in the future. Key Words: Perceived Environmental Uncertainty, Corporate Social Responsibility, Servant Leadership.