Pestisitler ve çevre kirleticilerinden kaynaklanan olumsuzluk faktörleri

Abstract

Pestisitler, gıda temini için rekabet eden, konforu olumsuz etkileyen veya insan sağlığını tehlikeye atan zararlıları önlemek, kovmak veya yok etmek için kullanılan maddelerdir. Bu amaçla çeşitli bileşik sınıfları kullanılmaktadır. Yaklaşık 900 aktif bileşene sahip 20000’den fazla pestisit ürünü, insektisit, akarisit, herbisitler, rodentisit, nematositler, fungisit, fumigantlar, afisit ve bitki büyüme düzenleyicileri olarak kullanılmak üzere tescil edilmiştir. Pestisitler çevrede her yerde bulunur. Yiyeceklerde, suda, evlerde, okullarda, işyerlerinde, çimlerde ve bahçelerde bulunurlar. Pestisitlerin ekonomik, çevresel ve halk sağlığı üzerine önemli etkileri vardır. Pestisit kullanımı, daha fazla bulunabilirlik, daha uzun depolama ömrü ve daha düşük gıda mali yetleri yoluyla insan beslenmesini iyileştirmeye yardımcı olur. Pestisitler ayrıca gıda kaynaklı ve vektör kaynaklı hastalıkların kontrolüne de yardımcı olur. Pestisitler ayrıca toksik maddeler oldukları ve çevreye geniş çapta salındıkları için insan sağlığı açısından da endişe vericidir. Kanatlılarda dış parazitlere karşı kullanılan az sayıda insektisit vardır; bunların başlıcaları da triklorfon, asuntol, koumafos, tetraklorvinfos gibi organik fosforlu ve karbaril, metomil gibi karbamat bileşikeridir. Yalnız, bu hayvanların kazara veya çevre kirleticisi olarak maruz kalabilecekleri insektisit sayısı ise çok fazladır. Pestisit kalıntıları kanatlılarda her zaman önemli bir sağlık riskine yol açmayabilir, ancak yenilebilir dokuları ve yumurtalarında kalıntı şeklinde bulunmaları önemli bir halk sağlığı sorunu olarak görülmektedir.