Cerrahi tedavi uygulanan kolorektal kanserli hastaların sosyal destek ve psikolojik dayanıklılık düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi

Abstract

Cerrahi tedavi uygulanan kolorektal kanserli hastaların sosyal destek ve psikolojik dayanıklılık düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi amacıyla yapılan araştırma, tanımlayıcı-kesitsel ve ilişki arayıcı niteliktedir. Araştırmanın evrenini Ekim 2018- Haziran 2019 tarihleri arasında bir devlet hastanesinin Genel Cerrahi, Gastro Cerrahi ve Onkolojik Cerrahi Kliniklerinde yatan, kolorektal kanser nedeniyle ameliyat olan 115 hasta oluşturdu ve belirtilen tarihlerde araştırma kriterlerine uyan 103 hasta, çalışmanın örneklemini oluşturdu. Veri toplama aracı olarak; Tanıtıcı Özellikler Formu, Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği ve Connor-Davidson Psikolojik Sağlamlık Ölçeği kullanıldı ve hasta taburcu olmadan hemen önce uygulandı. Çalışmada elde edilen veriler; IBM SPSS Statistics 22 programında analiz edildi. Veriler; ortalama, standart sapma, frekans, Mann Whitney U, Kruskall Wallis, Shapiro-Wilk, post-hoc Games Howell, Pearson Korelasyon Analizi ve Doğrusal Regresyon Analizi ile değerlendirildi. Araştırma bulgularında; hastaların, Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği toplam ve aile, arkadaş, özel insan alt grup puanlarının sırasıyla; 67.78±24.61, 25.29±6.82, 21.33±10.22, 21.15±10.23 olarak belirlendi. Connor- Davidson Psikolojik Sağlamlık Ölçek toplam puanları iyi düzeyde ve 78.68±20.35 olarak saptandı. Erkeklerin ve evli olanların aileden, arkadaştan ve özel insandan algıladıkları sosyal destek düzeylerinin ve psikolojik dayanıklılıklarının daha yüksek, okuryazar olmayanların ise daha düşük olduğu belirlendi (p<0.05). Geliri giderinden fazla olan ve çalışan, evde eşi ve çocukları ile yaşayan hastaların tüm boyutlarda sosyal destek düzeyinin yüksek olduğu saptandı. 30-49 yaş aralığında olan hastaların ise algılanan özel insan desteği puan ortalamaları arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlıydı (p<0.05). Connor-Davidson Psikolojik Sağlamlık Ölçeği ile aile desteği ve özel insan desteği arasında çok güçlü bir ilişki olduğu saptandı (p<0.01). Özel insan desteğinden meydana gelen bir birimlik artışın psikolojik dayanıklılıkta, yaklaşık 1 puanlık artışa neden olduğu belirlendi (p:0.014; p<0.05). Çalışma sonuçları doğrultusunda; kolorektal kanser nedeni ile cerrahi uygulanan hastalara sunulacak sosyal desteğin, psikolojik dayanıklılığı artırmada önemli rol oynayabileceği söylenebilir. Anahtar kelimeler : Kolorektal Kanser, Cerrahi Tedavi, Sosyal Destek, Psikolojik Dayanıklılık, Hemşirelik

With the aim of identifying the relationship between social support and the psychological resilience levels of the patients who have had a surgical operation for colorectal cancer, the present study is of a descriptive nature and in pursuit of establishing correlation. The participants of the study consisted of 115 patients, but 103 of them proved to be the right samples for the study, who received surgical operations for colorectal cancer and were in-patients in general surgery clinic, gastro-surgery clinic, and oncological surgery clinic in a publıc hospital from October 2018 to June 2019. The Data, Self-description Form, and Multi-Dimensional Perceived Social Support Scale were gathered before the patients were discharged from the hospital. The data were analyzed with the help of IBM SPSS Statistic 22 to conduct Mann Whitney U, Kruskall Wallis, Shapiro-Wilk, post-hoc Games Howell, and Pearson Correlation Analysis. Multidimensional Perceived Social Support Scale overall score, family score, friends score, and special person sub-group score were 67.78±24.61, 25.29±6.82, 21.33±10.22, 21.15±10.23, respectively. Their score of Connor- Davidson Psychologıcal Resilience Scale (78.68±20.35) was at a considerable level. The patients who were men and marriedshowed a higher level of psychological resilience and perceived social support from family, friends and special person than illiterate people (p<0.05). The patients with a job whose income is higher than their expenses and those who live with their spouses and children proved to have a higher level of social support in all dimensions. The average difference in the score of perceived special person support for those aged between 30-49 was statistically significant (p<0.05). We found a strong relationship between of Connor- Davidson Psychologıcal Resilience Scale, family support and special person support (p <0.01). An increase of 1 unit in special person support triggered an increase of 1 unit in psychological resilience (p:0.014; p<0.05). In line with the results of the study, social support provided to patients who have had colorectal cancer surgery can play a significant role in building up psychological resilience. Key Words :Colorectal Cancer, Surgery Treatment, Social Support, Psychological Resilience, Nursing