İlkokul, ortaokul ve lise öğrencilerinin demokrasi algılarına ilişkin kavram ağları

Abstract

Öğrencilerin demokrasi değerine sahip olma ya da olmama durumları onların gelecekte nasıl birer birey olacaklarını belirlerken, onların mesleki, ahlaki ve toplumsal ilişkilerini de şekillendirecektir. Bu nedenle öğrencilerin demokrasi algılarının belirlenmesi ve bu doğrultuda düzenlemeler yapılması oldukça önemlidir. Bu bağlamda bu araştırmanın amacı; öğrencilerin demokrasi algılarını belirlemektir. Araştırma nitel araştırma desenlerinden “olgu bilim” deseni kapsamında yürütülmüştür. Araştırmada amaçlı örnekleme yöntemlerinden maksimum çeşitlilik örneklemesi tercih edilmiştir. Çeşitlemede; okul kademesi, okul türü, okul başarı durumu, sınıf seviyesi ve cinsiyet değişkenleri kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu; üç ilkokul, üç ortaokul ve üç lisede farklı sınıf düzeylerinde eğitim gören toplamda 95 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama tekniği olarak projeksiyon tekniklerinden; “kelime çağrışım tekniği”, veri toplama aracı olarak “kelime çağrışım formu” kullanılmıştır. Veriler kavram analizi tekniği ile analiz edilmiştir. Araştırma sonunda; öğrencilerin bilgi eksikliklerinin, kavram yanılgılarının ve bazı olumsuz algılarının olduğu görülmüştür. Diğer taraftan, lise öğrencilerinin demokrasi ile ilgili kavram dünyalarının daha gelişmiş olduğu görülmüştür. Araştırma sonunda ulaşılan sonuçlara göre bazı öneriler geliştirilmiştir.

Having or nor having the value of democracy will determine students' future characteristics as an individual, and will shape their professional, moral and social relationships. Therefore, it is very important to determine the students' perceptions of democracy and to make arrangements in this direction. In this context, the aim of this research is; to determine students' perceptions of democracy. The research was carried out within the scope of the phenomenologic design of qualitative research designs. The working group of the research was formed using “maximum diversity sampling method”, which is one of the purposeful sampling methods. In variation, “school level”, “school type”, “school achievement status”, “grade level”, “branch” and “gender” variables were used. For each of the primary, secondary and high school levels, three schools were selected by considering the school types and success levels. The working group of the research consists of 95 students who are attending these schools. In the research, “word association technique” which is one of the “projection techniques” was used as data collection technique and word association form was used as data collection tool. Data were analyzed by concept analysis technique. At the end of the research; it was determined that the concept worlds of the primary and secondary school students about democracy are not rich enough and that the students have lack of knowledge, misconceptions and negative perceptions about the elements of democracy. On the other hand, it was seen that the concept worlds of high school students about democracy are more developed.