Türkiye’de eğitim harcamaları gelir dağılımı ve enflasyon ilişkisi: Eşbütünleşme analizi

Abstract

Beşeri sermayenin etkin, verimli ve dinamik olmasında eğitim düzeyi önemlidir. Özellikle bireylerin gelecekte elde edecekleri gelirlerinde artış sağlamasının yanı sıra gelir dağılımında eşitsizliğin etkin ve kalıcı bir şekilde çözülmesinde kullanılan politika araçlarından biridir. Gelir dağılımında eşitsizliğe neden olan temel faktörlerden biri de enflasyondur. Enflasyonun düzeyi, dönem aralığı ve hızı gelir eşitsizliğini farklı yönde etkilemektedir. Bu çalışmada, Türkiye’nin 1999-2019 dönemine ait yıllık gelir dağılımı ile toplam eğitim harcaması ve enflasyon arasında kısa ve uzun dönem ilişkiyi bulmak amaçlanmıştır. İlk olarak birim kök testleri ile serilerin durağanlığı kontrol edilmiş ve değişkenler arasında eş-bütünleşme ilişkisini test etmek için Johansen eş-bütünleşme testi uygulanmıştır. Uzun dönemde karşılaşılan sorunlar ise Vektör Hata Düzeltme Modeli (VECM) ile düzeltilmiştir. Çalışmada kısa dönemde oluşan dengesizlik yaklaşık 3 yıl sonra düzeltilerek uzun dönemde dengeye gelmiştir. Elde edilen sonuçlara göre, uzun dönemde gelir dağılımı ile enflasyon oranı ve eğitim harcamasının ilişkili olduğu bulunmuştur. Ayrıca çalışma uzun ve kısa dönemde gelir dağılımı ile enflasyon oranı ve eğitim harcaması arasında nedensellik ilişkisi bulunduğunu göstermektedir.

Education level is important for human capital to be effective, efficient and dynamic. Especially, the education increases individual’s future earnings, is also one of the most effective political instruments that permanently solves income inequalities problem. Inflation is the main factors that cause ınequality in income dıstribution. The level, period range and speed of inflation can affect income inequality differently. In this paper, we aimed to find long and short-run relationships between ıncome dıstrıbutıon and ınflatıon, total education expenditure for Turkey over the period 1999-2019. Firstly, stationary of the series were checked by unit root test and Johansen cointegration tests were applied to test cointegration relationship among the variables. Long-run problems have been eliminated with the Vector Error Correction Model (VECM). The imbalance that occurred in the short term was corrected after about 3 years and stabilized in the long term. Findings at the end of the study revealed the existence of a long run relationship between inflation and education expenditure on ıncome distribution. In addition, the study shows that there is a causal relationship between income distribution and inflation rate, education expenditure in the long and short run.