Bazı pamuk genotiplerinde lif kalite özellikleri bakımından fenotipik analizi

Abstract

Dünya çapında büyük öneme sahip olan pamuk bitkisinin özellikle lif kalite özellikleri bakımından ihtiyaçlara yönelik olarak daha kaliteli ve verimi daha yüksek olması için günümüze kadar pek çok araştırma yapılmış, bunun neticesinde de yaygın olarak kullanılan ticari çeşitler geliştirilmiştir. Yapmış olduğumuz bu çalışmada, lif kalite özelliklerinden çırçır randımanı, incelik, esneklik, uzunluk ve mukavemet özellikleri analiz edilmiş ve standart çeşitlerle mukayese edilmiştir. Bunun neticesinde, çırçır randıman değerlerinin % 0.08-0.40 arasında değişiklik gösterdiği ve ortalama değerinin % 0.20, standart sapma değerinin ise 0.05 olduğu belirlenmiştir. Genotipler arasında 31 nolu (G.hirsutum/CrincleLeaf) genotipe ait çırçır randımanı değerlerinin en düşük olduğu, 104 nolu (Famosa*) genotipin ise en yüksek verimliliğe sahip olduğu ve genotiplerin geneline ait sonuçlara bakıldığından çoğunluğuna ait değerlerin ortalama değerden düşük olduğu belirlenmiştir. Lif incelik değerleri 3.12-5.24 μg/inch arasında değiştiği ve ortalama değerinin 4.40μg/inch ve standart sapmasının 0.39 μg/inch olduğu görülmüştür. Bunlardan 31 nolu (G.hirsutum/CrincleLeaf) genotip en ince, 14 nolu (G.hirsutum/Aktaş-3) genotip en kalın life sahip olduğu belirlenmiştir. Mukavemet özelliği dikkate alındığında elde edilen değerlerin 22.5-34.39 N/mm2 , ortalama değerinin 28.48 N/mm2 olduğu belirlenmiştir. Bunlardan 55 nolu (G.herbaceum/ Maydos Yerlisi) genotip en dayanıksız, 50 nolu (G.barbadense/Giza-45) genotip en dayanıklı olarak belirlenmiştir. Esneklik değerleri 19-45.15 tppsi arasında değişmekte olup, ortalama değer 32.34 tppsi olarak belirlenmiştir. Bu değerlere göre 31 nolu (G.hirsutum/CrincleLeaf) genotip esneklik bakımından en düşük, 50 nolu (G.barbadense/Giza-45) genotip esneklik bakımından en yüksek genotip olarak belirlenmiştir. Uzunluk değerlerine baktığımızda ise değerler 4.80-8 mm arasında değişip, ortalama olarak 6.12 mm belirlenmiştir., bunlar içerisinden 27 nolu (G.hirsutum/Ca-228) genotip en kısa lif özelliğine sahipken, en uzun life sahip olan genotip 74 nolu (Rknr 261) genotip olarak belirlenmiştir.

There are many researches of cotton plant that have world wide importance especially in fiber quality done until today for having properties to meet different needs in terms of higher quality and higher efficiency; consequently widely used commercial varieties have been developed. In this study that we have done, fiber quality characteristics ginning, sophistication, flexibility, length and strength properties were analyzed and compared with standard varieties. As a result, the gin efficiency values vary between 0.08 – 00.40% and mean value as 0.20% , standard deviation value as 0.05 were determined. Between genotypes, ginning value belonging to the number 31(G.hirsutum/CrincleLeaf) genotype is the lowest , number 104 genotype (Famosa*) was found to have the highest efficiency and looking at the results for the majority values of genotypes the is determined to be less than average value. Fiber fineness values vary between 3.12 to 5.24 μg/inch, and the average value to be 4.40 μg/inch and standard deviation of 0.39 μg/inch were found. Among these No. 31 (G.hirsutum/CrincleLeaf) is the slimmest, no 14 (G.hirsutum/Aktaş-3) has the coarse fibers were determined. Considering the strength property, obtained value as 22.5-34.39 N/mm2 N/mm2, average value as 28.48 were determined. Among Of these, the most vulnerable genotype is number 55 (G.herbaceum/ Maydos Yerlisi), number 50 (G.barbadense/Giza-45) has been identified as the most resistant genotypes.Elasticity values ranged from 19-45.15 Tpps and the average value was determined as 32.34 tpps. According to these values , , number 31 (G.hirsutum/CrincleLeaf) genotype as the lowest in terms of flexibility, number 50 (G.barbadense/Giza-45) genotypes as the highest genotype in terms of flexibility were determined. When we look at the length of the values ranging between 4.80-8 mm and avarage value determined as 6.12 mm. Among these number 27(G.hirsutum/Ca-228) genotype has the shortest fibers ,no 74 (Rknr 261) genotype has the longest fibers.