Adölesan dönemi bireyin fiziksel, hormonal ve psikososyal olarak çocukluktan ergenliğe geçiş yaptığı bir dönemdir. Bu dönemde pek çok sorunun yanında, adölesanların uyku ve uyku kalitesi ile ilgili sorunlar yaşadığı bilinmektedir. Uyku sorunlarının erken dönemde tespit edilmesi önlem alınması açısından oldukça önemlidir. Araştırma, lise öğrencilerinin uyku kalitesi ve uyku kalitesini etkileyen faktörlerin belirlenmesi amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini, Kırşehir il merkezindeki iki lisenin 9, 10, 11 ve 12. sınıflarında öğrenim gören 400 öğrenci oluşturmuştur. Etik kurul, kurum ve ebeveyn onamı alınan araştırmada, veriler Anket Formu ve Pittsburgh Uyku Kalite İndeksi (PUKİ) ile toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesi bilgisayar ortamında tanımlayıcı istatistikler, Ki-Kare ve Binary Logistik Regresyon analizleri kullanılarak yapılmıştır. Araştırmaya katılan lise öğrencilerinin yaş ortalamasının 15.87±1.14 yıl olduğu ve %53'ünün uyku kalitesinin kötü olduğu tespit edilmiştir. Adölesanların uyku kalitesini etkileyen faktörler yapılan lojistik regresyon analizine göre; cinsiyet, yaş, kötü okul başarısı, kronik hastalık varlığı (psikiyatrik rahatsızlık, menstruasyon düzensizliği, kansızlık, mide-bağırsak sorunu), aile içerisinde sözel şiddet varlığı, aile ve akrabalarda uyku bozukluğu bulunması, spor yapmama ve uyandığında yorgun hissetme olarak belirlenmiş ve bu faktörlerin istatistiksel olarak önemli olduğu bulunmuştur (p<0.05). Sonuç olarak, adölesanlarda uyku yapısı ile ilgili değişimlerin erken dönemde fark edilmesi ve önlenmesi için okullarda düzenli aralıklarla taramaların yapılması ve değerlendirilmesi, aile ve çocuklara uyku sağlığı konusunda eğitim-danışmanlık verilmesi önerilmektedir.
Adolescent period is a period in which the individual passes from childhood to adolescence as physical, hormonal and psychosocial. It is known that adolescents have problems about sleep and sleep quality beside many problems. Early detection of sleep problem is quite important in terms of taking precautions. The study was conducted as a descriptively to determine the factors that affect sleep quality and sleep quality of high school students. The sample of the study consisted of 400 students studying in 9, 10, 11 and 12 class of two high schools in Kırşehir city center. In the study that received consent ethics committee, research institutions and parents, the data were obtained by the questionnaire and the Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQI). Evaluation of data was conducted by using descriptive statistics, Chi-Square and Binary Logistic Regression analysis. The mean age of high school students was 15.87 ± 1.14 and 53% of them were found to have poor sleep quality. According to logistic regression analysis, the factors affecting the sleep quality of adolescents was determined as gender, age, poor school success, presence of chronic disease (psychiatric disorder, menstruation disorder, anemia, gastrointestinal problems), presence of verbal violence in the family, presence of sleep disorder in family and relatives, lack of sports and feeling tired when awakened. It was found that these factors were statistically significant (p <0.05). As a result, it is recommended to regularly screening and evaluations in schools for recognize and prevent the changes in sleep structure in adolescents and give education and counseling to family and children about sleep health.
