| dc.identifier.citation |
Baird 2012 Baird, D., “The Late Epipaleolithic, Neolithic and Chalcolithic of the
Anatolian Plateau, 13,000-4,000 BC”, A Companion to the Archaeology
of the Ancient Near East (ed. D. T. Potts), Vol. I. UK, 431-465.
Baird v.d. 2013 Baird, D. – E. Asouti – L. Astruc – A. Baysal – E. Baysal – D.
Carruthers – A. Fairbairn – C. Kabukcu – E. Jenkins – K. Lorents – C.
Middleton – J. Pearson – A. Pirie, “Juniper smoke, skulls and wolves’
tails. The Epipaleolithic of the Anatolian Plateau in its South-west Asian
Context; insights from Pınarbaşı”, Levant 45 vol. 2, 175-209.
Baird v.d. 2018 Baird, D. – A. Fairbairn – E. L. Jenkins – C. Middleton – J. Pearson
– E. Asouti – Y. Edwards – C. Kabukcu – G. Mustafaoğlu – N. Russell
– O. Bar-Yosef – G. Jacobsen – X. Wu, “Agricultural origins on the
Anatolian plateau”, Proceedings of the National Academy of Sciences
of the United States of America (PNAS) 115(14), 3077-3086.
Balcı – Çakan 2017 Balcı, S. – Y. G. Çakan, “Niğde Tarihöncesi Yüzey Araştırmaları 2015”,
KST 34/2, 1-24.
Balcı v.d. 2018 Balcı, S. – Y. G. Çakan – B. Falay, “Niğde Tarihöncesi Yüzey
Araştırmaları 2016”, KST 35/2, 427-446.
Balkan-Atlı – Binder 2012
Balkan-Atlı, N. – D. Binder, “Neolithic Obsidian Workshop at
Kömürcü-Kaletepe (Central Anatolia)”, The Neolithic in Turkey (ed. M.
Özdoğan – N. Başgelen – P. Kunihold), Cilt 3, İstanbul, 71-88.
Baysal 2017 Baysal, E., “Personel Ornaments in Neolithic Turkey, the Current State
of Research and Interpretation”, Journal of Archaeology and Art 155,
1-22.
Bıçakçı 2001 Bıçakçı, E., “Tepecik Çiftlik höyüğü (Niğde) Kazısı Işığında Orta
Anadolu Tarihöncesi Kültürleri ile İlgili Yeni Bir Değerlendirme”,
TÜBA-AR 4, 25-41.
Bıçakçı v.d. 2012 Bıçakçı, E. – M. Godon – Y. G. Çakan, “Tepecik-Çiftlik”, The Neolithic
in Turkey (ed. M. Özdoğan – N. Başgelen – P. Kunihold), Cilt 3,
İstanbul, 89-134.
D’Alfonso – Mora 2010
D’Alfonso, L. – C. Mora, “Archaeological Survey in Northern
Tyanitis”, ICAANE 6 Proceedings of the 6th International Congress
of the Archaeology of the Ancient Near East, Volume 2 Excavations,
Surveys and Restorations: Reports on Recent Field Archaeology in the
Near East. Weisbaden, 123-132.
Düring 2006 Düring, B., Constructing Communities, Clustered Neighbourhood
Settlements of the Central Anatolian Neolithic Ca. 8500-5500 Cal.,
Nederlands Instituut Voor Het Nabıje Oosten, Leiden.
Gülçur 2000 Gülçur, S., “Aksaray, Nevşehir, Niğde İlleri 1998 Yüzey Araştırması”,
KST 17, 149-162.
Güldoğan 2011 Güldoğan, E., “Aşıklı Höyük Sürtmetaş Buluntu Topluluğu”, TÜBAAR
14, 41-58. |
tr_TR |
| dc.description.abstract |
Orta Anadolu’nun güneydoğusunda bulunan Kapadokya Bölgesi insanlık tarihi
boyunca birçok farklı uygarlığa ev sahipliği yapmıştır. Jeologlar tarafından “Volkanik
Kapadokya” olarak adlandırılan bu bölge günümüzden 25 milyon yıl önce Hasan Dağ,
Erciyes Dağ, Melendiz Dağ, Göllü Dağ, Nenezi Dağ ve Acıgöl çevresinde meydana
gelen volkanik patlamalar sonucunda oluşan lav ve tüf birikintilerinin, zaman içerisinde
gerçekleşen yoğun yağmurlarla sertleşmesi ve sonrasında meydana gelen sel ve
rüzgârların neden olduğu aşındırmalar sonucunda günümüzdeki benzersiz görünümüne
ulaşmıştır.
1950’ler öncesine kadar Kapadokya’nın da içinde bulunduğu Orta Anadolu Bölgesi
için Tunç Çağlarından öncesine tarihlenebilecek herhangi bir buluntu yerinin varlığına
ihtimal verilmemekteydi. Ancak İngiliz James Mellaart’ın bölgede gerçekleştirdiği
yüzey araştırmaları ve sonrasında kazı çalışmalarını başlattığı Konya Ovası içerisinde
bulunan Çatalhöyük yerleşimi, Orta Anadolu’da Neolitik Çağ’ın varlığı ile ilişkili bakış
açılarının değişmesine neden olmuştur. 1960’larda Ian Todd’un bölgede gerçekleştirdiği
yüzey araştırmaları özellikle Kapadokya Bölgesi içerisindeki tarih öncesi yerleşimlerin
varlığının ortaya konması açısından son derece önemli sonuçlar ortaya koymuştur.
1980’lerin sonlarında Mamasın Barajı suları altında kalma tehlikesi sebebiyle kurtarma
kazılarının başladığı Aksaray, Aşıklı Höyük ve ilerleyen yıllarda gerçekleşen Musular
kazıları ile Niğde’de bulunan Tepecik Çiftlik, Kömürcü Kaletepe Obsidiyen İşliği ve
Köşk Höyük’te gerçekleştirilen çalışmalar Kapadokya Bölgesi’nin Neolitik Çağ’ı hakkındaki
bilgilerimizin ana kaynaklarıdır.
Aksaray ve Niğde illerinde yapılan araştırmalar ışığında tanımlanan Kapadokya
Neolitiği içerisinde, Nevşehir’in rolünün anlaşılması noktasında eldeki veriler yüzey
araştırmaları sonuçlarının ötesine geçmemektedir. Ian Todd ve Sevil Gülçur’un gerçekleştirdiği
çalışmalar soncunda Acıgöl ve Ürgüp’te bazı obsidiyen kaynakları ve az
sayıda tarihöncesi buluntu yeri tespit edilmiştir. 2011 yılında Ankara Hacı Bayram Veli
Üniversitesi arkeoloji bölümü öğretim üyelerinden Prof. Dr. Okşan Başoğlu’nun Ürgüp
Bölgesinde gerçekleştirdiği yüzey araştırmaları kapsamında Ürgüp ili, Sofular Köyü
yakınlarında, Kızılırmak Nehri’nin bir kolu olan Kışlacık Deresi’nin kenarında bulunan
Sofular Höyük’ün yüzeyinde yoğun bir biçimde yontmataş ve sürtmetaş buluntular tespit
edilmiştir. Miyosen dönemi fosil yatakları üzerinde bulunan Sofular Höyük’te kaçak
Kızılırmak Nehri Kenarında Bir Çanak Çömleksiz Neolitik Dönem... 43
kazı çukurlarının da varlığı sebebiyle alanda bir arkeolojik kazının gerçekleştirilmesine
karar verilmiştir. 2016 yılında Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi arkeoloji bölümü
öğretim üyelerinden Prof. Dr. Okşan Başoğlu ve Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi
Arkeoloji Bölümü öğretim üyelerinden Dr. Öğr. Üyesi Fevzi Volkan Güngördü tarafından
Sofular Höyük’te kazı çalışmaları başlatılmıştır. 2016-2018 yılları arasından gerçekleştirilen
kazı çalışmaları sonucunda Sofular Höyük’te Çanak Çömleksiz Neolitik
Dönem’e tarihlendirilen farklı buluntular açığa çıkartılmıştır.
Sofular Höyük, Nevşehir ili sınırları içerisinde, Kızılırmak Nehri kenarında kazısı
gerçekleştirilen ilk Çanak Çömleksiz Neolitik Dönem buluntu yeri olması sebebiyle,
Melendiz Nehri kıyısında konumlanan yerleşimler ışığında tanımlanan Kapadokya
Bölgesi Çanak Çömleksiz Neolitik Dönemi için yeni bir değerlendirme noktası olarak
öne çıkmaktadır. |
tr_TR |