Meme kanseri cerrahi tedavi sonrası hastaların kollarını fonksiyonel olarak kullanma ve lenfödemini önlemeye yönelik davranışlarının incelenmesi

Abstract

Bu araştırma meme kanseri cerrahi tedavisi sonrası hastaların kollarını fonksiyonel olarak kullanma ve lenfödemini önlemeye yönelik davranışlarını incelemek amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Çalışma Erciyes Üniversitesi Mehmet Kemal Dedeman Hematoloji Onkoloji Hastanesi Medikal Onkoloji ve Radyasyon Onkolojisi servisi ve Nazende-Nuri Özkaya Onkoloji Günlük Tedavi Merkezinde Kasım 2017-Şubat 2018 tarihleri arasında çalışma kriterlerine uyan 125 hasta ile yürütülmüştür. Çalışmada veriler “Birey Tanıtım Formu” ve “Kol, Omuz ve El Sorunları Anketi”-KOESA (Disabilities of the Arm, Shoulder and Hand – DASH)’nin Türkçe versiyonu kullanılarak toplanmıştır. Verilerin istatistiksel değerlendirmesinde Ki kare, Fısher exact, ve İndependent-Samples t testi kullanılmıştır. Araştırmada hastaların %21’inde lenfödem tespit edilmiştir. Ameliyat olan taraftaki koldan tansiyon ölçtüren, enjeksiyon yaptıran, sert zorlayıcı hareketler yapan, ağır yük taşıyan, takı takan, güneşten korunmayan ve basit lenf drenaj masajı yapmayan hastalarda lenfödem gelişiminin yapan hastalara göre yüksek olduğu tespit edilmiştir. Hastaların egzersiz yapma durumları ile lenfödem gelişimi arasında fark saptanmazken, egzersiz süresi ile lenfödem varlığı arasında anlamlı fark bulunmuştur(p<0.05). Araştırmada hastaların KOESA ortalama puanı 25.57±15.86 olarak tespit edilmiştir. Lenfödem gelişen hastaların KOESA puanının daha yüksek olduğu ve kol kullanma güçsüzlüğünü daha fazla yaşadığı tespit edilmiştir.

This study was conducted as a descriptive study in order to investigate the functional use of the arms of the patients after breast cancer surgery and their behaviors to prevent lymphedema. The study was conducted in Erciyes University Mehmet Kemal Dedeman Hematology Oncology Hospital Medical Oncology and Radiation Oncology service and Nazende-Nuri Özkaya Oncology Daily Treatment Center between November 2017 and February 2018 with 125 patients who met the study criteria. Data were collected by using the Individual Presentation Form and the Turkish version(KOESA) of the Disabilities of the Arm, Shoulder and Hand Questionnaire – DASH Problems Chi square, Fisher exact and Independent-Samples t test were used for statistical evaluation of the data. Lymphedema was detected in 21% of the patients. Lymphoedema was higher in patients who measured blood pressure from the arm on the operated side, who had injections, who performed hard coercive movements, who carried heavy loads, who wear jewelry, who were not protected from the sun and who did not perform simple lymph drainage massage. There was no significant difference between exercise status and lymphedema development of the patients, but there was a significant difference between exercise duration and the presence of lymphedema (p <0.05). The mean score of the patients in the study was found to be 25.57 ± 15.86. It was found that the patients with lymphedema had higher KOESA score and had more arm weakness.