Gösterişçi tüketim üzerine teorik ve uygulamalı bir çalışma: Pamukkale Üniversitesi örneği

Abstract

Tüketim toplumunda bireyler sosyal statülerini, iktisadi güçlerini, tükettikleri metaların miktarına bağlı olarak ortaya koymaktadırlar. Ancak sadece ürünleri tüketmek yeterli olmamakta ve tüketilen ürünlerin bireylerin içinde bulundukları toplumsal kesime gösterilmesi gerekmektedir. Bu açıdan değerlendirildiğinde tüketim gösteriş boyutuyla ele alınmaktadır. Bu çalışmanın amacı, genelde gençlerin, özelde ise Pamukkale Üniversitesi öğrencilerinin tüketim davranışlarında gösterişçi tüketimin rolünü ortaya çıkarmaktır. Bu amaçla gösterişçi tüketimin gençlerin tüketim davranışları üzerindeki yeri, genel olarak literatürde doğrudan gençleri ve özelde üniversite öğrencileri bağlamında incelenmiştir.

Araştırmanın varsayımları SPSS istatistik programında frekans ve ki-kare testiyle sınanmıştır. Varsayımların değişkenleri arasında ilişkilerin olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak elde edilen veriler doğrultusunda, tüketilen ürünlerin gösteriş amacıyla kullanılmasında kitle iletişim araçlarının, reklamların, moda sisteminin, büyük alışveriş merkezlerinin önemli bir yerinin bulunduğu söylenebilir. Tüketilen ürünler bireylerin, ekonomik durumları, yaşama biçimleri, toplumsal konumları ve statüleri hakkında bilgi vermektedir.

Gösterişçi tüketimle, tüketilen mallar bir iletişim aracı olarak sosyo-ekonomik açıdan bir sınıf statüsü olarak ele alınmaktadır. Bu sebeple gençler sembolik anlamları olan ürünleri gösteriş amacıyla tüketmekte ve böylece çevresindeki insanlarla doğrudan olmasa da dolaylı olarak kendileri hakkında iletişime geçmektedirler.