“Beni aşırı şekilde övmeyin!’’ hadisinin sübut ve anlama çalışması

Abstract

İslam dininin en önemli kaynağı Kur’ân, ikinci kaynağı ise Hz. Peygamber’in hadis/sünnetidir. Hadis kelimesi ‘haber’ anlamında da kullanılmaktadır. ‘Muhabirliğin anahtarı’ kabul edilen 5N1K’nın (Ne? Ne zaman? Nerede? Nasıl? Neden? Kim?) hadislerin sübutu ve anlaşılmasında kullanılabileceği düşünülmektedir. Hadis Usûlünde ‘ferd’ olarak bilinen, birkaç kuşakta tek kişi tarafından rivâyet edilen bir hadis çeşiti bulunmaktadır. Hz. Peygamber’in, Hristiyanların Meryem Oğlu İsâ’ya yaptıkları gibi, beni aşırı şekilde övmeyin!’ hadisi vardır. Ferd hadis olması sebebiyle sıhhati sorunlu olan bu rivayetin epistemolojik değerinin de sorgulanması gerekmektedir. Hadis/sünneti anlamada ‘peygamber tasavvuru’ önemli bir konudur. Peygamber anlayışındaki herhangi bir yanlışlık veya sapma, hadis ve sünnetleri değerlendirmede de hataya yol açacaktır. Sağlam verilere dayalı, sağlıklı bir peygamber anlayışı yoksa bunun normal bir sonucu olarak, hadis ve sünnetleri yanlış anlamak ve yorumlamak kaçınılmaz olacaktır. Bu noktadan hareketle, genelde İslam’ın özelde hadis/sünnetin yani Allah Elçisi’nin (s) doğru anlaşılmasının da bu tasavvura bağlı olduğunu söylemek yanlış olmaz. Bu yüzden, konuyla ilgili hadis metnini inceleyeceğiz. Makalede 5N1K tekniğinden hareketle bu hadis metninin sübût ve anlama çalışması yapılmış; soruların cevaplandırılmasıyla geribildirimler alınmıştır.