Türkiye'de bireysel emeklilik reformu ve tüketici tercihlerine etkileri

Abstract

Bu tezde Türkiye'de 2003 yılından itibaren yürürlüğe giren yeni bireysel emeklilik sisteminin özellikleri incelenmiştir. Sisteme katılan bireylerin emekli olabilmeleri için gerekli şartların neler olduğu konusunda bilgiler verilmiştir. Ayrıca sistemden çıkış yapma şartlarının neler olduğu ve çıkış yapılması durumunda katılımcılardan yapılacak kesintiler konusunda bilgiler verilmiştir. Türkiye'de ve dünyada bireysel emeklilik sisteminin tarihsel gelişimine yer verilmiştir. Ayrıca üç büyük ekonomi olan Almanya ve Amerika Birleşik Devletleri'nin ve İngiltere'nin bireysel emeklilik sistemleri üzerinde ayrıntılı bir biçimde inceleme yapılmıştır. Dünyadaki bireysel emeklilik sistemleri gönüllülük ve zorunluluk esasına dayanmaktadır. Sistemin gönüllü olduğu ülkelerde, sisteme katılımın artması için çeşitli düzenlemelere gidilmiştir. Ülkelerin yaptıkları düzenlemeler sonucunda sisteme katılımlar artmakta ve bireysel emeklilik sistemi daha da gelişmektedir. Türkiye'de de sisteme katılımın artmasını sağlamak için çeşitli düzenlemeler yapılmıştır. Özellikle 29.06.2012 tarihinde yapılan düzenlemeyle, sisteme katılan katılımcıların yatırdıkları tutarlar haricinde devletin de bu katılımcıların hesabına devlet katkı payı tutarı yatırmasıyla sisteme katılımlar artmıştır. Bu çalışmada Bireysel Emeklilik Reformundan önce sisteme katılan katılımcı sayıları ile reformdan sonra sisteme katılan katılımcı sayıları incelenmiş ve bireysel emeklilik reformunun tüketici tercihlerini olumlu yönde etkileyip etkilemediği araştırılmıştır. Çalışmada ekonometrik modellere yer verilmiş, Random Effect ve Fixed Effect analizleri yapılmıştır. İki dönem olarak inceleme yapılmış ve bu dönemler devlet katkı payı öncesi ve sonrası olarak analiz edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda beklenilen gibi devletin katkı payı yatırmadığı dönemlerde sisteme olan katılımcı sayısındaki artışların katılımcıların fon tutarını olumlu etkilemediği, devletin katkı payı yatırmasından sonra ise katılımcı sayısındaki artışların katılımcıların fon tutarını olumlu yönde etkilediği kanısına ulaşılmıştır. Devletin yapmış olduğu Bireysel Emeklilik Reformu sayesinde hem katılımcı sayıları artmış, hem de katılımcıların fon tutarlarında artış meydana gelmiştir.

In this thesis, we have examined the characteristics of the new Turkish pension system which entered into force in 2003. Information on the requirements for the retirement of the individuals participating in the system. In addition, the conditions for departing from the system and the interruptions by the participants in case of exit were explained. The historical development of the private pension system is explained both in Turkey and in the world. Inaddition, a detailed study has been included on the private pension systems of three majör economies: Germany, the United States of America and the United Kingdom. The private pension systems in the world are based on the principle of voluntarism and compulsion. In countries where the system is voluntary, various arrangements have been made to increase participation in the system. As a result of the arrangements by the countries, participation in the system is increasing and the individual pension system is developing further. In Turkey various arrangements have been made to ensure the increased participation into the private pension system. Especially with the arrangement made on 29.06.2012, system participation has increased due to the state contribution to the accounts of these participants, except for the amounts invested by the participants participating in the system. In this study, the number of participants participating in the system before the Private Pension Reform and the number of participants participating in the system after the reform were examined and investigated whether individual pension reform affected consumer preferences positively. The study included econometric models, Random Effect and Fixed Effect analyzes. Two periods were examined and these periods were analyzed before and after the state contribution. As a result of the analyzes, it was reached that the increase in the number of participants in the system during periods when the government did not pay contributions did not positively affect the funds amount of the participants and the increases in the number of participants after the state's contribution had positive effects on the participants. Owing to to the government's Private Pension Reform, both the number and the fund amounts of participants increased.