Türk dünyasının ortak dili yanışlar (Nakışlar)

Abstract

Binlerce yıllık bir geçmişi bulunan Türk kültürünün, en önemli maddi öğelerinin başında halı ve düz dokuma yaygılar (kilim, cicim, zili; sumak) gelmektedir. Sadece günlük hayatta kullanılan bir eşya değil, aynı zamanda bir sanat eseri olan bu ürünler, üzerlerindeki yanış (nakış), desen ve kompozisyonlarla binlerce yıllık geçmişin ve günümüzde çok geniş bir alana yayılmış olan Türk halklarının dikey ve yatay iletişimini sağlayan görsel ve estetik bir bağı konumundadır. İnsan var olduğu andan itibaren "dil" adı verilen sözlü iletişim sistemiyle birlikte duygu ve düşüncelerini "güzel" e olan ihtiyaçtan doğan sanat ile de ifade etmiştir. Türk halı ve düz dokumlarındaki yanışlar da hem biçimi hem de bu biçime verilmiş adıyla Türklerin estetik dilini oluşturmaktadır. Bu özellikleriyle yanışlar, çeşitli alfabelerle yazıya geçirilen Türk dili gibi geçmişten günümüze dünya üzerindeki bütün Türk halklarının tek millet olduğunu kanıtlayan bir bağ özelliğine sahiptir. Bu bildiride, hem görsel (biçim) hem de sözel (ad) olmak üzere iki dili bünyesinde birleştiren yanışların birer gösterge olarak iletişim sağlayabilme özelliklerinden hareketle Türk dünyası açısından önemine değinilmiş ve Türk dünyasının “ortak dili” olabileceği dile getirilmiştir.