Solakzâde tarihi’nde Kur’an ayetlerinin kullanılışı

Abstract

Solakzâde Mehmed Hemdemî XVII. yüzyılda İstanbul’da yaşamış tarihçi, şair ve bestekârdır. Hakkında fazla bilgi sahibi olmadığımız Solakzâde, yazdığı şiirlerinde “Hemdemî”, musiki de ise “Miskalî” takma adı ile tanınmıştır. Çocukluğundan itibaren tarihe ve tarih kitaplarına büyük ilgi gösteren Solakzâde, Hasodabaşı Hasan Ağa’nın yönlendirmesi ile Nevâdirü’l Vuku’ adlı eseri yazmıştır. XVII. yüzyıl Osmanlı Tarihi ile ilgili kıymetli eserlerin yazıldığı bir dönem olmuştur. Solakzâde de kendi adını taşıyan Solakzâde Tarihi adını verdiği eserinde, Osmanlı Devleti’nin kuruluşundan Sultan I. Ahmed’in ölümüne kadar meydana gelen askerî ve siyasî olayları ele almıştır. Solakzâde Tarihi, Hoca Sadeddin Efendi’nin Tacü’t Tevârih’i, Gelibolulu Mustafa Ali’nin Künhü’l Ahbar’ı ve Edirneli Mehmed b. Mehmed’in Nuhbetü’t Tevârîh isimli eserlerinin bir icmalidir. Bu sebeple olaylar, yazarın yararlandığı kaynaklardaki gibidir. Solakzâde’nin verdiği bilgiler, Osmanlı Tarihi’ne ışık tutmuş ve daha sonra telif edilen Osmanlı tarihlerine kaynaklık etmiştir. O, eserini telif ederken konunun önemine göre ayet, hadis, atasözleri ve şiirler kullanarak anlattığı olayları dini kaynaklarla desteklemiştir. Bu durum Solakzâde’nin dinî ve tarihî bilgiler konusuna çok hâkim olduğunu göstermektedir.