Lütesiyen-Bartoniyen (Nevşehir Bölgesi) iri bentik foraminiferlerinin biyometrik ve jeokimyasal özellikleri

Abstract

Nevşehir ili kuzey doğusunda yüzeyleyen Eosen yaşlı birimlerin bentik foraminifer içeriğini incelemek ve paleoortamsal yorumunu yapmak çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Bu amaç için Altıpınar Formasyonu içerisinde tanımlanan Boztepe Üyesinin en iyi karakterize edecek şekilde üç adet ölçülü stratigrafik kesit ölçülmüştür. Boztepe üyesi genel olarak kil taşı aratabaklı siltaşı ile başlayıp yukarıya doğru killi kumlu kireçtaşları devam eden bir istif sunmaktadır. Yapılan ince kesitlerin mikrokop altında paleontolojik değerlendirilmesine göre Orta ve Üst Lütesiyeni karakterize eden 4 cins ve 4 tür tanımlanmıştır. Tanımlanan bentik foraminifer içeriğine göre Boztepe üyesi için dört iri bentik foraminifer zonu (SBZ 14, 15,16 ve 17) tanımlanmıştır. Kavkılarının birçok denizel sedimanın en önemli bileşenlerinden biri olan foraminiferlerin çeşitliği ve dağılımını, sıcaklık, tuzluluk, derinlik, besin kaynağı ve oksijen gibi farklı çevresel koşullar tarafından kontrol edilmektedir. Foraminifer ve kavkılarına ait bazı jeokimyasal belirleyiciler, ait oldukları dönemin ortam koşullarının ortaya konulmasında kullanılan önemli araçlardan biridir. Bu yüzden kesitler boyunca elde edilen kavkı örnekleri üzerinde duraylı izotop ve jeokimyasal analizler yapılmıştır. Buna göre, her üç kesitte benzer duraylı izotop (δ13C ve δ18O) sonuçları ile karakterize edilmektedir. δ13C değerleri genelde dar bir aralıkta değişim gösterirken, δ18O değerleri görece daha geniş bir aralıkta değişim göstermektedir. Üç kesitte de üst seviyelere doğru δ18O değerlerinde tükenme ve buna bağlı olarak ortamın sığlaştığı ve sıcaklık değerinin arttığı gözlenmektedir. Sığlaşmanın işareti olarak görülebilecek bu durum fosil çeşitliğinin ve bolluğunun artmasına da neden olmuştur.

The aim of this study is to determine the benthic foraminiferal content, and paleoenvironment of the Eocene units which are observed in northeastern region of Nevşehir. For this aim, three different measured stratigraphic sections were measured in order to represent the Boztepe member of Altıpınar Formation. The unit represented by siltstone with claystone interbedded in lower part and it’s upper part characterised by clayey and sandy limestone. As a result of the examination of thin sections under the microscope, 4 genera and 4 species were identified to characterize Upper Lutetian and Lower Bartonian, systematically. Based on the identified benthic foraminifera, three larger benthic foraminiferal zones (SBZ 14, 15, 16 and 17) were identified for Boztepe member. Benthic foraminiferal tests are main components of marine sediments and their diversity and distribution were controlled by different environmental factors such as temperature, salinity, depth, food supply and oxygen. Geochemical indicators which are belong to foraminiferal tests, is one of the important tools to evaluate the paleoenvironmental conditions. For this reason, stable isotop and geochemical analyis were performed on shells which are obtained from stratigraphic sections. Accordingly, all three sections are represented by similar stable isotop (δ13C ve δ18O) values. While the values of δ13C are in a narrow range, δ18O are changing in a wide range. The δ18O values are depleted at the upper part (- 5.16‰) for all sections. These isotopic changes indicate a increasing in temperature and decreasing in depth at the time of deposition in the upper part of the Boztepe member. These environmental changes cause the increasing in the diversity and population of benthic foraminiferal assemblages