Hizmet içi eğitim algısının işgörenlerin öğrenme motivasyonu üzerindeki etkisi: Bodrum örneği

Abstract

Hizmet sektörü gücünü insan kaynağından alan, insan kaynağına değer verdikçe var olan bir sektördür. Özellikle yüz yüze iletişimin yoğun şekilde yaşandığı turizm endüstrisinde işgören istihdamının fazla olması, otomasyon ve makineleşmenin sınırlı ölçüde gerçekleşmesi hizmet içi eğitime olan ihtiyacı ortaya koymaktadır (Şener, 2001; 14). Hizmet içi eğitimler işgörenlerin bilgi, beceri ve yeteneklerinin gelişmesini sağlayan, onları güncelleyen, yeniliklere adapte olmasını teşvik eden bir süreçtir. Bu süreçte işgörenlerin bireysel özellikleri, algı ve motivasyonları önem taşımaktadır. Bu çalışmanın amacı hizmet içi eğitim algısının işgörenlerin öğrenme motivasyonu üzerindeki etkisini ortaya koymaktır. Clemenz (2001; 9) hizmet içi eğitim algısını, eğitime katılan işgörenlerin eğitime yönelik değerlendirmeleri olarak tanımlamıştır. Hizmet içi eğitim algısı, literatürde eğitim değerlendirmeleri sonucunda elde edilen hoşnutluk, olumlu tepki, gelecek eğitimlere olumlu bakış olarak belirtilmiştir. Noe (1986; 743)’ ye göre öğrenme motivasyonu işgörenlerin eğitimlerin içeriğini öğrenmeye yönelik arzusu ve istekliliğidir. Ayrıca öğrenme motivasyonu, işgörenlerin tepkilerinden, tutum ve karakteristik özelliklerinden etkilenmektedir. Motivasyon teorileri içerisinde yer alan beklenti teorisi, hizmet içi eğitim algısı ve öğrenme motivasyonu ile yakından ilişkilidir. (Clemenz, 2001; 17; Tombs, 2011; 11). Vroom’un beklenti teorisine göre, bir insanın güdülenmesi; bireyin belli bir davranışının amaca (ödüle) ulaştıracağı beklentisi ile o bireyin amaca (ödüle) verdiği değerin çarpımına eşittir (Budak ve Budak, 2016; 215). Beklenti teorisinin tanımında geçen, istek, beklenti, arzu kavramları öğrenme motivasyonunun da anahtar kelimeleridir. Ayrıca, işgörenlerin eğitim programlarına katılımında bireysel faydalar etkili olmaktadır. Bireysel fayda (bilgi, yetenek artışı, maaş artışı, terfi olanağı gibi) sağlamış olan işgörenlerin hizmet içi eğitimlere yönelik algısı da olumlu olmaktadır (Vyas, 2015; 154). Tannenbaum vd. (1991), eğitime katılacak olan bireylerin eğitim öncesi beklenti, arzu ve algısının eğitimin verimliliğini, sonraki eğitimlere bağlılığı, öz yeterliliği ve motivasyonu etkilediğini belirtmiştir. Çalışma, Bodrum ilindeki beş yıldızlı otel işletmelerinde çalışan işgörenleri kapsamaktadır. İşgörenlerden anket tekniği ile elde edilen veriler ilgili analiz yöntemleri ile analiz edilmiştir. Regresyon analizi sonucunda hizmet içi eğitim algısının öğrenme motivasyonu üzerinde pozitif yönlü ve anlamlı bir etkiye sahip olduğu görülmüştür.

Service is a sector that takes its power from human resource and its existence depends on the value it gives to human resource. Since worker employment rate is high, automatization and mechanization is very limited in the tourism industry which heavily depends on the face to face communication, it shows a need for in-service training (Şener, 2001; 14). In-service trainings are a process that enhance employee’s knowledge, abilities and talents and keep them up to date with the new information. Employees’ personal traits, perception and motivation are important during this process. The purpose of this study is to determine the effect of in-service training perception on employee’s motivation to learn. Clemenz (2001; 9) defines in-service training perception as the in training employee’s assessments towards the training. In-service training perception is defined in literature as the satisfaction as a result of the assessments of training, positive reaction, and a positive point of view towards the future trainings. Noe (1986; 743) says that motivation to learn is employee’s desire and willingness towards learning the contents of the training. Moreover, motivation to learn also effected by employee’s reaction, attitude and personal traits. Expectancy theory which is one of the motivation theories, is in a close relation with in-service training perspective and motivation to learn. (Clemenz, 2001; 17; Tombs, 2011; 11). According to Vroom’s expectancy theory, a person’s motivation is equal to multiplication of expectancy of one’s behavior is going to make them achieve their goal and the value one gives to that goal (Budak and Budak, 2016; 215). Desire, willingness, expectancy that are included in the definition of expectancy theory are concepts which are also the keywords of motivation to learn. Likewise, personal benefits are also a factor that makes employee’s attend the training programs. Employee’s, gain personal benefits (knowledge, gaining talents, rise to their wage, promotion opportunity etc.), perspective towards the training program become positive (Vyas, 2015; 154). Tannenbaum et al (1991), indicate that person’s, who is going to attend the training, expectations, willingness and perspective before training effect efficiency of training, commitment to future trainings, self-sufficiency and motivation. This study includes employee’s work at 5-star hotels in Bodrum province. Data collected from the employee’s with a survey analyzed with related analyze techniques. As a result of regression analyze, a positive and meaningful relation between in-service training perception and motivation to learn was observed.