Ahlaki çözülme (Moral disengagement) ölçeği Türkçe geçerlemesi ve kişi-çevre uyumu ilişkisi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, çalışanların ahlaki çözülme (moral disengagement) eğilimleri ile kişi-çevre uyumu algılamaları arasındaki ilişkinin açıklanması ve ahlaki çözülme ölçeğinin Türkçe literatürde geçerleme çalışmasının yapılmasıdır. Ahlaki çözülme ile kişi-çevre uyumu arasındaki ilişkiyi incelemek için Kayseri ilinde faaliyet gösteren yiyecek-içecek işletmeleri çalışanlarından veri toplanmıştır. Araştırma verileri bir yıl ve daha uzun süredir faaliyette bulunan on yiyecek-içecek işletmesinin 284 çalışanından anket formu ile temin edilmiştir. Araştırmada ahlaki çözülme; çalışanların etik olmayan örgütsel davranışlara ilişkin algılamaları göz önüne alınarak ölçülmüştür. Kişi-çevre uyumu ise kişi-meslek, kişi-grup, kişi-örgüt ve kişi-iş olmak üzere dört boyutta ölçülmüştür. Korelasyon analizi sonuçlarına göre ahlaki çözülmenin kişi-çevre uyumu boyutları ile negatif ilişkisi olduğu tespit edilmiştir. Aynı zamanda, Moore ve arkadaşları (2011) tarafından geliştirilen ve kullanılan Ahlaki çözülme ölçeğinin geçerleme çalışmasında tek faktörlü yapısının doğrulandığı anlaşılmıştır.

The purpose of this study is to investigate the relationship between employees’ propensity to morally disengage and their perception of person-environment fit and to make he validity and reliability studies of the Moral Disengagement Scale. To explore the relationship of these two constructs, data were gathered from the food and beverage businesses. 284 employees having one or more years of experience in these businesses were surveyed. Moral disengagement was measured within the scope of unethical organizational behaviour. Personenvironment fit was measured from a multidimensinal perspective including person-person fit, person-group fit, person-organization fit and person-job fit. The results of the correlation analysis revealed that there is a negative relationship between moral disenagement and the three dimensions of person-environment fit. Besides, the moral disenagement scale developed by Moore and his colleagues (2011) has been validated with its one-dimension-structure.