Uygur kültüründe Tufan'ın kuşları: Kırlangıç ve güvercin

Abstract

Türk kültüründe kuşlar önemli bir yer tutmaktadır. Türklerin inanış ve düşünce sistemlerinde, geleneksel bazı uygulamalarında, totemlerinde, destan, halk hikâyesi, efsane, masal ve halk şiiri gibi sözlü kültür ürünlerinde çeşitli kuşlar yer almaktadır. Bazı kuşlar ise anlatmalarda ve günlük hayatla ilgili inanış ve uygulamalarda öne çıkmaktadır. Uygur Türklerinin sözlü kültür ürünleri ve geleneksel uygulamalarında dikkat çeken kuşlar ise kırlangıç ve güvercindir. Bu makalemizde, ilk olarak kırlangıç ve güvercinin Türk kültüründeki yeri üzerinde durulmuş, daha sonra da Uygur Türklerinin günlük yaşamında, sözlü ürünlerinde, çeşitli inanış ve uygulamalarında ne şekilde yer aldığı hakkında bilgi verilmiştir. Çalışmanın sonunda ise Uygurlar arasında söz konusu kuşlarla ilgili efsane metinlerine yer verilmiştir.

Birds are very important in Turkish culture. Various birds take part in system of Turkish belief and thought, some traditional rituals, totems, epics, folktales, tales and folk poems etc. Some birds become prominent in narratives and folk beliefs and rituals regarding daily life. Birds like swallow and pigeon attract attention of Uighur Turks oral narratives and traditional rituals. In this paper, firstly we made a point of importance of swallow and pigeon in Turkish culture. Secondly, we provided information about Uygur Turks’ daily life, narratives, various belief and rituals with those birds. Finally, legend texts regarding the mentioned birds among Uighur Turks were stated at the end of the paper.