Konya ana tahliye kanalında ağır metal kirliliğinin izlenmesi

Abstract

Bugüne kadar yapılan çalışmalarda Konya İlinden kaynaklanan atıksuların, D.S.İ. sulama kanalı vasıtasıyla Tuz Gölü'ne kadar ulaştığı, dolayısı ile suda bulunan ağır metal konsantrasyonlarının Tuz Gölü'nde ağır metal kirliliğine neden olduğu belirtilmektedir. Yapılan bu çalışmada; Konya Ana Tahliye Kanalı boyunca ağır metal parametrelerinin analizi yapılarak sonuçlar mevsimsel olarak değerlendirilmiştir. Çalışma kapsamında 2014 yılında 7 adet ölçüm istasyonundan; ilkbahar, yaz, sonbahar, kış olmak üzere 4 mevsim alınan toplam 28 adet numunede 20 adet ağır metal (Ag, Al, As, Ba, Cr, Cu, Fe, K, Li, Mg, Mn, Na, Ni, Pb, Se, Sn, Zn, B, Hg, P) parametresine bakılmıştır. Analiz sonuçları incelendiğinde; özellikle arsenik, baryum, krom, bakır, nikel, kurşun, kalay ve bor parametrelerinin sonbahar döneminde, diğer mevsimlerden farklı olarak daha yüksek değerde olduğu tespit edilmiştir. İlkbahar, yaz ve kış dönemlerindeki ağır metal konsantrasyonlarının ise genel olarak birbirine yakın olduğu belirlenmiştir. 1.Pompa istasyonu ile terfi istasyonu arasındaki mesafe 30 km olup istasyonlar arası en uzun mesafe olması nedeniyle su seyrelerek gelmektedir. Ayrıca bu bölgede çiftçiler atıksuyu sulama suyu amaçlı kullandıkları için de seyrelme olmaktadır. 2.Pompa, 3.Pompa, 4.Pompa istasyonlarında seyrelme devam etmektedir. Bu bölge her mevsim sürekli yağış alan bir bölge olduğu içinde seyrelmenin artarak devam ettiği düşünülmektedir. Ağır metal analiz sonuçlarının 'Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliğinde' belirtilen alıcı ortama deşarj edilen atıksularda izin verilebilir maksimum ağır metal limitlerinin çok altında olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca elde edilen analiz sonuçları; Türk Standartları Enstitüsü (TSE), Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve ABD Çevre Koruma Ajansına (US EPA) göre toksik maddelerin sınır değerleri ile kıyaslandığında da sonuçların bu değerlerin altında olduğu belirlenmiştir. Yapılan analiz ve incelemeler sonucunda; Konya ilinden kaynaklanan atıksuların Tuz Gölü'nde ağır metal kirliliği oluşturması mümkün gözükmemektedir. Kanal suyunun tarımsal amaçlı kullanılmasında da ağır metal kirliliği yönünden bir sorun görülmemektedir. Yapımı tamamlanan ve işletmeye alınan Konya Atıksu Arıtma Tesisi'nin işletmeye alınmasından sonra, D.S.İ. kanalına verilen atıksularda ciddi bir kalite artışı olduğu yapılan bu çalışma ile tespit edilmiştir. Analiz sonuçlarının 'Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliğine' göre standartların çok altında çıkmasının nedeni; Konya atıksu arıtma tesisinin evsel atık suları arıttıktan sonra kanala veriyor olması ve Konya Organize Sanayisine ait arıtma tesisinde endüstriyel atıkları arıttıktan sonra kanala vermesidir. Konya çevresinde sayıları gün geçtikçe artan büyük çaptaki endüstriyel fabrikalarında atıksularını ön arıtmadan geçirerek şebekeye vermesinin de göz ardı edilemeyecek düzeyde fayda sağladığı düşünülmektedir. Konunun sosyal, ekonomik, tarımsal, ekolojik, kültürel boyutlarını derinlemesine incelemek için mevcut durumun zayıf, güçlü, olanaklarını ve tehlike boyutlarını ortaya koyabilecek detaylı GZOT (Güçlü Yönler- Zayıf Yönler, Olanaklar ve Tehditler) analizlerinin yapılması gereklilik göstermektedir.

In the studies carried out until today, it was determined that wastewater sourced from Konya city reached to Salt Lake via D.S.I. irrigation channels and therefore, heavy metal concentration present in the wastewater led to heavy metal pollution in Salt Lake. In this present study; analysis of heavy metal parameters through Konya Main Discharge Channel were carried out and the results were evaluated seasonally. Within the context of this study, totally 20 heavy metal (Ag, Al, As, Ba, Cr, Cu, Fe, K, Li, Mg, Mn, Na, Ni, Pb, Se, Sn, Zn, B, Hg, P) parameters were considered in 28 samples collected in four seasons being winter, summer, spring and autumn from 7 measurement stations in 2014. When the results of analysis were investigated, it was determined that the parameters of especially arsenic, barium, chromium, copper, nickel, lead, tin and boron in autumn were found differently higher than other seasons. It was also indicated that heavy metal concentrations in spring, summer and winter were generally close to each other. The distance between 1st pump and supply station was 30 km and so water comes by becoming rare since the distance between stations was the longest distance. Moreover, since the farmers use the wastewater for the aim of irrigation in this region, the water also becomes rare. Becoming rare continues in the stations of 2nd pump, 3rd pump and 4th pump. Also since this region always gets rain in every season, it was considered that becoming rare continues by increasing. It was observed that heavy metal results were lower than maximum heavy metal limits permitted in wastewater discharged to receiving environment indicated in Water Pollution Control Regulations. Moreover, when these analysis results were compared to limit values of toxic materials in Turkish Standard Institution (TSI), World Health Organization (WHO) and USA Environmental Protection Agency (US EPA), it was determined that the results were lower than these values. As a result of analysis and investigations; formation of heavy metal pollution in Salt Lake due to wastewater sourced from Konya seemed not possible. In using the channel water for the aim of agriculture, there seemed no problem in terms of heavy metal pollution. After taking constructed Konya Wastewater Treatment Plant into operation, it was determined that the quality of wastewater given to State Hydraulic Works (SHW) channels was improved seriously. The reason for analysis results to be found lower than standards according to 'Water Pollution Control Regulations' was that the domestic wastewater was given to the channel after treated in Konya Wastewater Treatment Plant and also industrial wastewater of Konya Organized Industry was given to the channel after treatment. Since the wastewater of large scale industrial factories the numbers of which are increasing day by day in Konya region is also pre-treated by Konya Wastewater Treatment Plant and given to water supply network, it is considered that this has non-negligible benefits. In order to investigate social, economic, agricultural, ecological and cultural dimensions of this subject profoundly, it is necessary to perform a detailed SWOT analysis (strengths, weaknesses, opportunities and threats) of the current situation.