Birleşik Krallık’ın Avrupa Birliği’nden ayrılma referandumu: Brexit süreci ve sonuçları

Abstract

Avrupa Birliği ile ilişkileri 1973’ten beri devam eden Birleşik Krallık, üyelik sürecinde genellikle sorunlu bir ilişki içerisinde olmuştur. Avrupa bütünleşmesinin başlangıcında sürece dâhil olmayan ülke, sonrada katıldığı bütünleşme sürecine sürekli olarak mesafeli bir şekilde yaklaşmıştır. Söz konusu sorunlu ve mesafeli ilişki, çoğu zaman keskin tartışmalarla geçen üyelik sürecini önceden öngörülemeyen bir şekilde ayrılma noktasına kadar getirmiştir. Brexit ise, Birleşik Krallık’ın Avrupa Birliği ile ilişkilerinde en önemli dönüm noktası olmuştur. Bu nedenle, Brexit’e giden süreci, Brexit’in nedenlerini ve sonuçlarını incelemek konunun daha iyi anlaşılmasını sağlayacaktır. Çalışma bu amaçla, Brexit sürecini ayrıntılı olarak ele almayı ve literatüre katkı sağlamayı amaçlamıştır. Muhafazakâr Parti tarafından Avrupa Birliği ile ilişkilerde reform talep edilmesiyle 2013’te başlayan süreç, 23 Haziran 2016’da düzenlenen referandumda %51.9 ayrılma kararıyla sonuçlanmıştır. Popülist ve gerçek dışı söylemler üzerinden ilerleyen Brexit referandumunda, Muhafazakâr Parti ve Birleşik Krallık Bağımsızlık Partisi bütün süreci yöneten aktörler olmuşlardır. Bu iki siyasi parti, bir iç politika malzemesi haline getirdiği Avrupa Birliği üyeliğini farklı kampanyalar yürüterek de olsa sona erdirmişlerdir. Böylece, Avrupa Birliği tarihinde ilk defa bir üye devlet Avrupa Birliği’nden ayrılma sürecine girmiştir. Bu çerçevede çalışmada öncelikle Birleşik Krallık-Avrupa Birliği ilişkilerinin tarihsel arka planı ve Brexit’in nedenleri ele alınmıştır. Sonraki bölümlerde, Brexit’in Birleşik Krallık üzerindeki ekonomik etkilerine ve Muhafazakâr Parti ile Birleşik Krallık Bağımsızlık Partisi’nin bu süreçteki rollerine değinilmiştir. Son olarak, ayrılma süreci kronolojik olarak incelenmiş, ayrılma sürecinin hangi aşamalardan geçtiği ve nasıl ilerlediği gösterilmiştir. Avrupa Birliği tarihinde ilk kez gerçekleşen bu süreci, Avrupa Birliği’nin ilgili kurumları ve Birleşik Krallık yetkilileri birlikte şekillendirmektedir. Bir aday ülkenin Avrupa Birliği üyelik sürecine benzer şekilde Avrupa Birliği ve Birleşik Krallık arasında ayrılma müzakereleri devam etmektedir. Çalışmanın sonucunda, Brexit’in Birleşik Krallık ekonomisi ve siyaseti üzerinde olumsuz etkileri olduğu belirtilmiştir. Ekonomik açıdan, ülke ekonomisinin kısa dönemde olumsuz etkilendiği, orta ve uzun döneme ilişkin olumsuz beklentilerin olduğu dile getirilmiştir. Siyaset üzerindeki etkilerine bakıldığında ise, sürecin her aşamasında yer alan Muhafazakâr Parti ve Birleşik Krallık Bağımsızlık Partisi’nin siyasette kötü sonuçlar aldığı ve referandum kampanyalarını yürüten iki liderinin de siyasetten çekilmesine neden olduğu gösterilmiştir. Sonuç olarak, kimin kazandığının tam olarak belli olmadığı bir referandumun ardından, Brexit’in sonucunda da ne olacağı tam olarak belli değildir.

United Kingdom which has an ongoing relationship with the European Union since 1973 has generally had problematic relations during the membership process. A country who does not play a part in the early European integration process keeps wary eye to the process she joins lately. This turbulent and detached relationship brings the membership process which mostly contains sharp discussions to an unexpected breakpoint. Brexit has been the most important milestone in the United Kingdom-the European Union relations. Therefore, examining the process through Brexit, its reasons and results will help understand the issue better. Given this goal, therefore, this study aims to deal with the Brexit process in detail and contribute to the existing literature. Process beginning with the reform requests by Conservative Party in relations with the European Union in 2013 resulted in a referendum with 51.9% leaving decision on June 23, 2016. In the Brexit referendum which proceeds from the populist and unreal discourses, Conservative Party and United Kingdom Independence Party have been the actors managing the whole process. Even these two political parties conduct different campaigns on the EU membership which they turn it into a domestic policy tool; they have eventually completed the process. Thus, for the first time, a member state decided to enter leaving process in the European Union’s history. In this framework, this study initially deals with the historical background of the United Kingdom-the European Union relations and causes of Brexit. Then, economic effects of Brexit on United Kingdom and roles of Conservative Party and United Kingdom Independence Party in this process were mentioned. Lastly, leaving process was chronologically examined and the steps of leaving process and the progress were shown. The process which happens for the first time in the EU history has been shaped by the EU’s relevant institutions joint with the UK’s authorities. Similar to a candidate country’s membership process, the leaving negotiations have been going on between the EU and the UK. As a conclusion, it is indicated that Brexit has negative effects on politics and economy of United Kingdom. Economic-wise, the study shows that the UK economy has been affected negatively in the short-run in addition the negative expectations in the long-run. Political-wise, on the other hand, Conservative Party and United Kingdom Independence Party that have taken place in every stage of the process have gone up in flames and led their leaders who conducted referendum campaigns to abandon politics. Consequently, after a referendum without an exact winner, it is also unclear what happens after the Brexit process.