Türk ve Fin-Ugor mitolojisinde dişi ruhlar üzerine bazı tespitler

Abstract

Türk mitolojisinin üçlü evren tasarımı içerisinde, evrenin her bir katmanında ruhların yaşadığına inanılmaktadır. Bu ruhlar erkek, dişi veya ilk insanların ruh anlayışından dolayı hem erkek hem de dişi karakterli olabilmektedir. Türk inanç sisteminde bereket, koruyuculuk, yeni doğan veya yavruların korunmasında dişi ruhlara büyük görevler düşer. Bu çalışmada Türk mitolojisindeki dişi ruhlar yapı ve işlev bakımından incelenmiş olup, Türk kültür çerçevesi bağlamında değerlendirmeler yapılmıştır. Ayrıca kültür etkileşiminin bir sonucu olarak Türk mitolojisindeki bazı dişi ruhların Fin-Ugor haklarının mitolojisindeki dişi ruhlar ile benzerlik gösterdiği görülmüş olup, “serbest kültür değişimi” bağlamında Fin-Ugor halklarının mitolojisiyle karşılaştırmalı bir inceleme yapılmıştır.

According to Turkish mythology, the universe consists of three layers. It is believed that spirits live in these layers of the universe. These spirits can be male or female, both male and female due to sense of spirit in primitive peoples. Female spirits duties during protection of offspring or newborn, fertility in the Turkish belief system. In this study, female spirits have been examined in terms of its structure and function in Turkish mythology. Also, they have been evaluated in the context of Turkish culture frame. In the sense, some female spirits show similarity in the mythology of Turkish and Finno-Ugric peoples. This is a result of cultural interaction. So, we have made a comparative examination between the mythology of Fin-Ugor peoples and Turkish mythology in the context of "free culture exchange".