İşgören yetkinlikleri ile ilişkili olarak girişimcilik yönelimi ve girişimci liderliğin firma performansı üzerine etkisinde bir değişme olmakta mıdır?

Abstract

İşgören yetkinlikleri ile ilişkili olarak girişimcilik yöneliminin ve girişimci liderliğin firma performansı üzerine etkilerini inceleyen oldukça sınırlı sayıda çalışmaya rastlanmaktadır. Yetkinlik bakış açısı ile yapılan çalışmalardaki bulgu eksikliğini gidermek ve ayrıca işgören yetkinliği ölçeğinin Türkçeye uyarlanması bakımından literatüre katkı sağlamak amacıyla bu çalışma tasarlanmıştır. Araştırmanın amacı, işgören yetkinlikleri ile ilişkili olarak girişimcilik yöneliminin ve girişimci liderliğin firma performansına olan etkilerini ortaya koymaktır. Bu araştırmanın örneklemini, Nevşehir ili imalat sanayinde faaliyet gösteren işletme sahipleri, girişimciler ve yöneticiler oluşturmaktadır (n=205). Bu çalışmada veriler; Covin ve Slevin’in (1989) Girişimcilik Yönelimi Ölçeği, Paudel’in (2019) Girişimci Liderlik Ölçeği ve Elbaz, Haddoud ve Shehawy’in (2018) İşgören Yetkinlikleri Ölçeği, Paudel (2019) ve Otoo (2019) çalışmalarından yararlanılarak geliştirilen Firma Performansı Ölçeğini kapsayan bir anket yardımıyla toplanmıştır. Elde edilen verilerle araştırmanın modeli ve hipotezleri Doğrulayıcı Faktör Analizi ve Yapısal Eşitlik Modellemesi yardımıyla test edilmiştir. Araştırma bulgularına göre hem sadece girişimcilik yöneliminin boyutlarından proaktifliğin hem de girişimci liderliğin firma performansı üzerinde pozitif ve anlamlı etkiye sahip olduğu saptanmıştır. Benzer şekilde işgören yetkinliklerinin de firma performansı üzerinde pozitif ve anlamlı bir etkiye sahip olduğu gözlenmiştir. Ayrıca işgören yetkinliklerinin, sadece girişimcilik yöneliminin boyutu proaktiflik ile firma performansı ilişkisinde tam aracı rolü oynadığı ortaya konmuştur. Ancak işgören yetkinliklerinin girişimcilik yöneliminin boyutlarından yenilikçilik ve risk üstlenme ile firma performansı arasındaki ilişkilerde aracı rolü oynamadığı tespit edilmiştir. Aynı zamanda işgören yetkinliklerinin, girişimci liderlik ile firma performansı ilişkisinde de tam aracı rolü oynadığı belirlenmiştir. Son olarak, çalışmada bazı kısıtlarının yanısıra Nevşehir imalat sanayinde faaliyet gösteren girişimciler, yöneticiler ve işletme sahipleri için araştırma bulgularına dayalı bazı önerilerde bulunulmuş ve gelecekte bu konuda araştırma yapacaklara yönelik bazı öneriler sunulmuştur.

There are quite a limited number of studies examining the effects of entrepreneurial orientation and entrepreneurial leadership on firm performance in relation to employee competencies. This study was designed in order to eliminate the lack of findings in the studies conducted with the competence perspective and also to contribute to the literature in terms of adapting the employee competencies scale to Turkish. The aim of the research is to reveal the effects of entrepreneurial orientation and entrepreneurial leadership on firm performance in relation to employee competencies. The sampling of the study consists of owners, entrepreneurs and executives operating in manufacturing industry in Nevsehir Province (n=205). The data in this study was collected with the help of a questionnaire covering Covin and Slevin's (1989) Entrepreneurship Orientation Scale, Paudel's (2019) Entrepreneurial Leadership Scale, and Elbaz, Haddoud and Shehawy’s (2018) the Employee Competencies Scale, the Firm Performance Scale, which was developed using Paudel (2019) and Otoo’s (2019) the studies. With the data obtained, the model and hypotheses of the research were tested with the help of Confirmatory Factor Analysis and Structural Equation Modelling. According to the findings of the research, it has been determined that both only proactivity, which is one of the dimensions of entrepreneurial orientation and entrepreneurial leadership have a positive and significant effect on firm performance. Similarly, it has been observed that employee competencies have a positive and significant effect on firm performance. Moreover, it has been revealed that employee competencies play a full mediator role in the relationship between the dimension of proactivity of entrepreneurial orientation and firm performance. However, it has been determined that employee competencies do not play a mediator role in the relationships between innovativeness and risk taking, which are the dimensions of entrepreneurship orientation, and firm performance. At the same time, it has been determined that employee competencies play a full mediator role in the relationship between entrepreneurial leadership and firm performance. Finally, in addition to some limitations in the study, some suggestions based on the research findings were made for entrepreneurs, managers and business owners operating in the manufacturing industry of Nevsehir and some suggestions were made for those who would do research on this subject in the future.