Cumhuriyetin ilk yıllarından Kayseri'de teknik anlamda bir girişim: Kayseri Uçak Fabrikası

Abstract

Gazi Mustafa Kemal Atatürk, yeni kurulan Cumhuriyet’te teknik anlamda bir girişim yapılması için bazı adımlar atmıştır. Bu adımların en önemlisi “İstikbal Göklerdedir” parolası ile Türk Tayyare Cemiyeti’nin kurulması ve hemen akabinde Kayseri Uçak Fabrikasının açılmasıdır. Zira Mustafa Kemal Atatürk’ün devletçilik ilkesi gereği güçlü biçimde ayakta durabilen bir devletin sağlam bir ekonomiye sahip olması elzemdir. Kayseri’de bir uçak ve uçak motoru fabrikası kurulmasına ilişkin antlaşma, Türk Hükümeti ile Alman Junkers firması arasında 15 Ağustos 1925 tarihinde imzalanmasının ardından fabrika kurulmaya başlamıştır. Bu fabrikanın Kayseri'de kurulmasında, etrafı dağlarla çevrili bir ovadaki şehrin stratejik konumunun ve havacılık için birinci derecede önemli olan, şehrin güney kesimindeki geniş ve düz bir alanın varlığı önemli birer etken olmuştur. Fabrika bünyesinde patenti Junkers firmasına ait uçakların parça montajı ve bazı parçalarının üretimi yapılmıştır. Kayseri Uçak Fabrikası’nda TOMTAŞ dönemi de dâhil olmak üzere 1926-1941 yılları arasında yedi ayrı tipte yaklaşık 212 adet uçak imal edilmiştir.

Gazi Mustafa Kemal Atatürk has taken some steps to make an attempt in technical sense in the newly established Republic. The most important of these steps is the establishment of the Turkish Tayyare Society with the password of the future sky and the opening of the Kayseri Aircraft Factory immediately afterwards. Because a state that is strongly supported by Mustafa Kemal Ataturk's statism principle should have a sound economy. The contract for the establishment of an aircraft and aircraft engine plant in Kayseri was signed between the Turkish Government and the German firm of Junkers on August 15, 1925. The establishment of this plant in Kayseri, the strategic location of an plain city surrounded by mountains and the presence of a large and flat area in the southern part of the city, which is important for aviation at first, is an important factor.