Vadesi geçen ticari alacakların net kâra etkisinin incelenmesi: Borsa İstanbul’da bir uygulama

Abstract

Ticari alacakların vadesinde tahsil edilmemesi net kârı azaltmaktadır. Vadesinde tahsil edilemeyen ticari alacaklar için karşılık ayrılmakta; idari ve adli takipler sonucunda tahsil edilemediğinde ise gider olarak kayıt edilmektedir. Vadesi geçen ticari alacakların tahsil kabiliyetinin artmasıyla dönem net kârı artmaktadır. Çalışmanın amacı vadesi geçen ticari alacakların net kâra etkisini incelenmektir. Borsa İstanbul’da işlem gören sınai şirketlerinde uygulama yapılmıştır. Şirketlerin 2010-2017 dönemine ait konsolide finansal tabloları ile finansal tabloların dipnotları çalışmanın veri setini oluşturmaktadır. Vadesi geçen ticari alacakların tutarlarının tespit edilebilmesi için şirketlerin konsolide finansal tablolarının dipnotları incelenerek vadesi geçen ticari alacaklar her yıl için ayrı ayrı bulunmuştur. Net kâr marjı, şüpheli ticari alacaklar, ticari alacakların tutarı, nakit vb. varlıkların hasılata oranı ve vadesi geçen ticari alacaklar (vadelerine göre Yaş 1, Yaş 2 ve Yaş 3) değişkenleri ile model kurulmuştur. Panel veri en küçük kareler yöntemi kullanılarak analiz yapılmıştır. Vadesi üzerinden 1 ila 30 gün geçen ticari alacakların net kâr marjını pozitif yönde; vadesi üzerinden 1 ila 3 ay geçen ticari alacakların ise net kâr marjını negatif yönde etkilediği tespit edilmiştir.

Non-collection of trade receivables at maturity reduces net profit. Reserve accounts is made for uncollectible trade receivables; When it is not collected, it is written as expense in accountant. As the ability to collect overdue trade receivables (outstanding debts) increases, net profit for company increases. Aim of this study, the effect of overdue trade receivables on net profit is examined. The purpose of this study is to examine the effect of overdue trade receivables on net profit. Financial statements and footnote datas of companies traded on Borsa Istanbul for the period 2010-2017 are used. Net profit margin, doubtful trade receivables, total amount of trade receivables, cash to revenues ratio and overdue trade receivables are classified as Age 1, Age 2 and Age 3 have used in implementation. Panel data least squares method is used in the application. Receivables over 1 to 30 days due has a positive effect on net profit margin. It is determined that receivables overdue 1 to 3 months have a negative effect on net profit margin.