Ebeveynlerin çocuk haklarına ilişkin metaforik algıları

Abstract

Bu araştırmanın amacı, ilkokul öğrencilerinin ebeveynlerinin “Çocuk Hakları” kavramına ilişkin algılarını metaforlar aracılığıyla belirlemektir. Araştırma 2017-2018 öğretim yılının bahar döneminde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın katılımcılarını çocukları ilkokul öğrenimine devam eden 157 anne, 66 baba olmak üzere 223 ebeveyn oluşturmaktadır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden fenomenoloji deseni kullanılmıştır. Veriler, “Çocuk hakları………..gibidir. Çünkü………” şeklinde hazırlanan görüş bildirme formu aracılığıyla toplanmış ve ebeveynlerden bu formu doldurmaları istenmiştir. Elde edilen veriler nitel veri analizi tekniklerinden içerik analizine tabi tutulmuştur. Araştırma sonucunda ebeveynler çocuk haklarına yönelik toplam 209 metafor geliştirmişlerdir. Bu durum ebeveynlerin çocuk hakları konusunda farkındalığa sahip olmaları ve bu araştırmaya katkı sağlama noktasında istekli olmalarından kaynaklandığı şeklinde yorumlanmıştır. Geliştirilen metaforlar Çocuk Hakları Sözleşmesinde yer alan maddelerden hareketle benzer yönlerine göre “Yaşama Hakkı”, “Korunma Hakkı”, “Gelişme Hakkı”, “Katılım Hakkı” ve “Hakların Uygulanması” olmak üzere 5 kategoride toplanmıştır. Ebeveynler tüm kategoriler içerisinden Hakların Uygulanması kategorisinde en fazla, Katılım Hakkı kategorisinde en az metafor geliştirmişlerdir. Sonuç olarak çocuk haklarının ebeveynler tarafından korunması, taviz verilmemesi gereken, önemli ve gerekli bir olgu olarak algılandığı görülmüştür.

The aim of this study is to identify the perceptions of the parents whose children are attending primary education about the concept of children’s rights through metaphors. Qualitative research method was used in this study. More specifically, the phenomenology design was used in this research. The participants are 223 parents (157 mothers and 66 fathers) whose children were attending three different primary schools serving for children from similar socioeconomic status during the school year of 2017-2018 The data of the study were collected using semi-structured forms developed by the authors. Following the instructions the form includes the following statement which the participants are asked to fill in the blanks: “Children’s rights are like ..... Because…………………………”. The data obtained were examined using the content analysis which is part of the qualitative data analysis techniques. The result of the research, it has been seen that parents have developed a total of 209 metaphors. The metaphors according to similar aspects, developed were divided into 5 categories as ”Right to Life”, “Right to Protection”, “Right of Participation”, “Right of development” and “Execution of Rights”. The findings on the metaphors produced by the participants and their justifications indicate that for the participants the children’s rights are significant and that these rights should be protected and given to children completely without compromising any rights.