Doğrudan yabancı yatırım ve ekonomik özgürlükler ilişkisi: OECD ülkeleri üzerine bir nedensellik analizi

Abstract

1980 sonrası küresel ekonomideki değişim, ülkeler arasındaki entegrasyon derecesini artırmıştır. Kalkınma odaklı ekonomi politikası hedeflerine ulaşmak için sermaye ihtiyacı duyan gelişmekte olan ülkeler ile sermaye fazlası olan gelişmiş ekonomiler arasındaki ilişkiler 1980'lerden sonra doğrudan yabancı yatırımlar (DYY) çerçevesinde şekillenmiştir. Literatürde, bir ülkenin DYY çekme performansını etkilediği düşünülen çok sayıda faktör vurgulanmaktadır. Bu çalışmada, doğrudan yabancı yatırımlar ve ekonomik özgürlükler arasındaki nedensellik ilişkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Analizde 32 OECD üyesi ülkenin 1997-2016 dönemi verileri kullanılmıştır. Kullanılan verilerden ekonomik özgürlük endeksi, The Heritage Foundation, ekonomik büyüme verileri ise Dünya Bankası veri tabanlarından alınmıştır. Analizde ilk olarak ülkeler arası yatay kesit bağımlılığının araştırılması için Pesaran (2004) tarafından geliştirilen “CD (Cross-Sectional Dependence) Testi”, sonrasında serilerin durağanlık analizi için yine Peseran’ın (2007) geliştirdiği CIPS (Cross-Sectionally Augmented IPS) testi kullanılmıştır. Analizin son aşamasında değişkenler arasındaki nedensellik ilişkisinin ortaya koyulması için Dumitrescu ve Hurlin’in (2012) geliştirdiği heterojen panel nedensellik testi uygulanmıştır. Analiz sonucunda DYY'den ekonomik özgürlüğe doğru nedensellik ilişkisi olmadığı, ancak ekonomik özgürlükten DYY’ye doğru bir nedensellik ilişkisi bulunduğu tespit edilmiştir.

The change in the global economy after 1980 increased the degree of integration between countries. Relations between emerging economies in need of capital to achieve development-oriented economic policy objectives and advanced economies, which have capital surplus, were shaped within the framework of foreign direct investment (FDI) after the 1980s. In the literature, a number of factors are considered to affect the performance of a country's FDI attraction. In this study, it is aimed to determine the causality relationship between foreign direct investments and economic freedoms.In the analysis, data from the period 1997-2016 of the 32 countries that members of OECD were used. Economic Freedom Index and economic growth data were taken from The Heritage Foundation and World Bank data base. In the analysis, firstly cross-sectional analysis developed by Pesaran (2004) was used for the cross-sectional dependence of countries, and than CIPS (Cross-Sectionally Augmented IPS) test developed by Peseran (2007) was used for the stability analysis of the series. In the final stage of the analysis, the heterogeneous panel causality test developed by Dumitrescu and Hurlin (2012) was used to determine the causality relationship between the variables. As a result of the analysis, it was found that there is no causality relation from FDI to economic freedom, but there is a causality relationship from economic freedom to FDI.