Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi kitaplarında yer alan +lı/+lu ve +sız/+suz ekleri üzerine

Abstract

Türkçe, dünya dilleri arasında yapı yönüyle sondan eklemeli diller grubunda; köken bakımından da Ural – Altay dil grubunun Altay dilleri ailesinde yer almaktadır. Türkçede köklere farklı ekler getirilerek yeni sözcükler elde edilir. Bu durum sözcüklerin öğretiminde eklerin incelenmesini kaçınılmaz kılmaktadır. Bu çalışmada yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde kullanılan kitaplarda isimden isim yapan +lI/+lU ve +sIz/+sUz eklerinin şekil bilgilerinin ve kullanılış özelliklerinin öğretimi incelenmiştir. Giriş bölümünde Yabancılara Türkçe öğretiminde dil bilgisi öğretiminin önemi belirtilmiştir. +lI/+lU ve +sIz/+sUz ekleriyle ilgili görüşlere yer verilip bu eklerin işlevlerine değinilmiştir. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi uygulanarak Türkçe Öğreniyorum Ders ve Çalışma Kitabı 2, İstanbul Yabancılar İçin Türkçe Ders Kitabı A2, Hitit Yabancılar İçin Türkçe Ders Kitabı A1 A2, Yedi İklim Türkçe A1, İzmir Yabancılar İçin Türkçe Ders Kitabı A1, Gazi TÖMER Yabancılar İçin Türkçe A1 kitaplarında yer alan etkinliklerde +lI/+lU ve +sIz/+sUz ekleri örneklerle incelenmiştir. Çalışmanın sonuçlarına göre yabancılara Türkçe öğretiminde kullanılan kitaplarda +lI/+lU ve +sIz/+sUz ekleri konusu yeterli örnek ve etkinliklerle desteklenmemiştir. Yokluk bildirme ve sıfat yapma işlevleri üzerinden örnekler verilmiştir. Bazı kaynakların +lI/+lU eki ile yapılan her kelimenin +sIz/+sUz eki ile oluşturulamayacağı kuralına değinmediği görülmektedir. İncelenen altı materyalden sadece İstanbul Yabancılar İçin Türkçe Ders Kitabı A2’de +lI/+lU ve +sIz/+sUz eklerinin zamirle olan ilişkisini örneklendirdiği tespit edilmiştir.

Turkish is one of the agglutinative languages in terms of structure among world languages, and in terms of origin, it is located in the Altaic language family of the Ural – Altaic language group. Different affixes are added to roots in Turkish and new words are obtained. This situation makes it inevitable to study affixes in the teaching of words. In this study, the absence reporting and adjective functions of +lI/+lU and +sIz/+sUz in the materials used in Turkish Teaching to Foreigners are examined. In the introduction, the importance of teaching grammar in teaching Turkish to foreigners is mentioned.The views of the suffixes +lI/+lU and +sIz/+sUz are included and the functions of these suffixes are mentioned. In this study, document analysis which is one of the qualitative research methods has been done, and the +lI/+lU and +sIz/+sUz suffixes were examined with examples in these books: Türkçe Öğreniyorum Ders ve Çalışma Kitabı 2, İstanbul Yabancılar İçin Türkçe Ders Kitabı A2, Hitit Yabancılar İçin Türkçe Ders Kitabı A1 A2, Yedi İklim Türkçe A1, İzmir Yabancılar İçin Türkçe Ders Kitabı A1, Gazi TÖMER Yabancılar İçin Türkçe A1. According to the results of the study, +lI/+lU and +sIz/+sUz suffixes in the materials used in teaching Turkish to foreigners are not supported by adequate examples and activities. In the examples given on the functions of absence reporting and adjectives, it is seen that some sources do not refer to the rule that each word made with the +lI/+lU suffixes cannot be created with the sIz/+sUz suffixes. It was determined that from the six materials examined, only in İstanbul Yabancılar İçin Türkçe Ders Kitabı A2 exemplify the relationship of +lI/+lU and +sIz/+sUz suffixes with the pronoun.