Sınıf öğretmenlerinin ve öğretmen adaylarının mentor-menti ilişkisine yönelik algıları: Bir metaforik çalışma

Abstract

Bu çalışmanın amacı, sınıf öğretmenlerinin ve öğretmen adaylarının “mentor-menti ilişkisi”ne yönelik algılarının metaforlar aracılığıyla belirlenmesidir. Araştırmanın verileri, 2016-2017 eğitim-öğretim yılı bahar döneminde Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Mersin Üniversitesi, Kastamonu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sınıf Eğitimi Anabilim Dalı’nda öğrenim gören 165 öğretmen adayı ile Nevşehir ve Mersin il merkezinde görev yapan toplam 83 sınıf öğretmeninden elde edilmiştir. Araştırmada, temel nitel araştırma deseni kullanılmıştır. Veriler, araştırmacılar tarafından geliştirilmiş açık uçlu bir ölçme formu aracılığıyla toplanmıştır. Verilerin analizinde içerik analizi kullanılmıştır. Araştırmanın sonucuna göre, katılımcılar mentor-menti ilişkisini aynı metaforla açıklamışlardır. Hem sınıf öğretmenlerinin hem de öğretmen adaylarının “mentor-menti ilişkisi” için en fazla ürettikleri metafor usta-çıraktır. “Mentor-menti ilişkisi”nin anlamına yönelik olarak öğretmen adaylarının en fazla ürettikleri metafor yardımlaşma; sınıf öğretmenlerinin ise tecrübeden faydalanmadır. “Mentor-menti ilişkisi”ne yönelik olarak akıllara gelen ilk kişi öğretmen adayları için üniversite hocası; sınıf öğretmenleri içinse mentorum olmuştur. Hem öğretmen adaylarının hem de sınıf öğretmenlerinin “mentor-menti” ilişkisine yönelik geliştirdikleri metaforlar “tek taraflı destek” ve “karşılıklı fayda birlikteliği” kategorileri altında toplanmıştır.

The main propose of this study is to determine primary teachers and teacher candidates’ mental images about “mentor-mentee relation” via metaphors. This research was carried out by participating of 83 primary teachers working in the city center of Nevsehir and Mersin and by participating of 65 candidate teachers studying at Nevsehir Haci Bektas Veli University, Mersin University and Kastamonu University Education Faculty Department of Primary Education in the 2016-2017 academic year. Basic qualitative research design was used in the research. The data were collected through an open-ended measurement form developed by the researchers. Content analysis was used in the analysis of the data. Both candidate teachers and primary teachers explained the mentor-mentee relationship mostly through master-apprentice, teacher-student, mother-child metaphors. According to the results of the study, the participants explained the mentor-mentee relationship with the same metaphor. Metaphor master-apprentice is the most produced by both primary teachers and candidate teachers for the “mentor-mentee relationship”. In terms of the meaning of “mentor-mentee relationship”, the most metaphor produced by candidate teachers is “cooperation”; and for primary teachers is “benefiting from experience”. The first person to come to mind regarding of “mentor-mentee relationship” is “university teacher” for candidate teachers; and “my mentor” for the primary teachers. The metaphors developed by both candidate teachers and primary teachers for the concept of “mentor-mentee relation” have been gathered under the categories of “unilateral cooperation” and “mutual benefit cooperation”.