Askeri harcamaların ekonomik büyüme üzerine etkisi; Afrika ülkelerinden Sub-Saharan Afrika örneği

Abstract

Ekonomik kaynakların savaşlara ve iç çatışmalara yönlendirilmesinden dolayı yaşanan yoksulluk nedeniyle Afrika kıtası, askeri harcamalar, savaş, geri kalmışlık ve yoksulluk ilişkisini araştıran akademisyenlerin ilgi odağı olmuştur. Çalışmamızda Afrika ülkelerinde askeri harcamalara neden olan sosyal, ekonomik ve politik faktörler incelenerek bu askeri harcamaların ekonomik büyümeye etkileri araştırılmaktadır. Mevcut çalışmalar incelendiğinde yapılan askeri harcamalar araştırma konusu ülkelerde ekonomik anlamda pozitif bir katkı sağlamadığı görülmektedir. Afrika ülkelerinin zaten olan kıt kaynaklarını askeri harcamalara kanalize etmeleri ve ekonomik ve sosyal kalkınmalarına katkı sağlayacak politika ve stratejilere öncelik vermemeleri onları dünyanın diğer ülkelerine göre ekonomik ve sosyal manada oldukça geri kalmalarına neden olmuştur. Askeri harcamaların ekonomik büyümeye etkisi, 6 Sub-Saharan Afrika ükesinin 1990-2012 periyodundaki datalar kullanılarak, dışsal büyüme modeli ve panel GLS yöntemi kullanılarak incelenmiştir. Analiz sonuçlarımız askeri harcamaların ekonomik büyüme üzerine makro iktisat açısından dikkate alınmayacak oranda pozitif etkisini gözlemlemiştir. Analiz sonucu pozitif olmasına karşın rakamsal boyutu araştırmaya konu ülkeler ile ilgili bir politika üretmek, bir strateji geliştirmek için yeterli değildir. Söz konusu harcamalar ekonominin diğer alanlarına yapılması halinde kısa ve uzun vadeli katkılarının daha yüksek olacağını söylemek daha gerçeğe yakın olur. Anahtar Sözcükler; ekonomik büyüme, keynesyen yaklaşım, askeri harcama, silahlanma, savaş, yoksulluk, insani gelişim endeksi.

African continent became the centre of interest for Academicians who studied on the topic that military expenditure and wars versus under development and poverty due to reason that economic sources diverted to wars and domestic conflicts which created poverty. In our paper we studied socio-economic and political factors which behind the military expenditures in African countries and effects of the military expenditure on the economic growth. When analizing the existing studies, it shows that military expenditure does not stimulate positive effect on the economy of subject group of countries. Diverting the economic sources which are already scarse to military expenditures and not giving priorities to polical measures and strategies that help to achieve economic and social development caused the African countries to become underdeveloped socially and economicaly compared to rest of the world. Effect of Military expenditures on economic growth has been analyzed by using an exogenous economic growth model and panel data GLS method using data of 6 Sub Saharan countries for 1990-2012 period. The result of analysis showed that military expenditures has so limited and minimal positive effect on economic growth which cannot be taken into consideration by macro economic means. Despite the fact that the result is positive by amount and value wise it is not enough to set any political goals and to develope any strategies for the subject countries.It is not mistaken if we say that those expenditure is made to other sectors in subject countries the short and long term effects on the whole economy will be much more beneficial. Keywords; economic growth, keynesyen approach, military expenditure, armanent, battle, poverty, human develop index.