GAP'ın Türkiye'de tarımsal yapı üzerindeki etkileri: 1993-2013 yılları arası

Abstract

GAP, Yukarı Mezopotamya Ovaları'ndaki özellikle Dicle ve Fırat nehir havzalarını içeren toprak ve su kaynaklarını kapsayan bir bölgesel kalkınma projesidir. Buna ek olarak, aynı zamanda bölgedeki sosyal, kültürel, ekonomik ve çevresel gelişmeleri kapsar. GAP 1980'li yıllarda Turgut Özal döneminde başlatılan Cumhuriyet tarihinin en büyük kamu yatırım ve bölgesel kalkınma projesidir. GAP'ın ilke hedefi, Fırat ve Dicle nehirleri üzerindeki hidroelektrik potansiyelinden yararlanmaktı. Fakat zamanla tarımsal sulama, sanayileşme ve son olarak kırsal kalkınma bu projeye dahil edildi. Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin lokomotif sektörü tarımdır. Bölgede 7.5 milyon ha'nın 3.2 milyon ha'lık kısmı tarımsal faaliyetlere elverişlidir. GAP'ın en önemli yatırımlarından biri sulamadır. Yaklaşık 2.1 milyon ha'lık brüt alan sulama potansiyeline sahip olup Türkiye'nin ekonomik olarak sulanabilir arazisinin % 20'sine karşılık gelmektedir. Bu çalışmada, GAP kapsamında tarım sektörünün gelişimi analiz edilmiştir. Bölgenin tarımsal yapısı gözden geçirilmiştir ve bazı tarımsal veriler incelenmiştir. Sonuç olarak, GAP'ın tarım sektörüne katkısı incelenmiştir.

SAP is a regional development project which covers land and water resources in lowlands of Upper Mesopotamia region where river basins of Dicle and Fırat are particularly included. In addition, it also covers social, cultural, economics and environmental developments in the region. SAP, began in the 1980s during the era of Turgut Özal, is regarded as the largest government investment and regional development project of the history of the Turkish Republic. Its first target is to make use of hydroelectric potential on the Dicle and Fırat rivers. However, agricultural irrigation, industrialization and finally rural development has been included as the time goes on. Leading industry of Southeastern Region of Anatolia is agriculture. 3.2 million hectare out of 7.5 million areas are capable of agricultural activities. One of the most important enterprises of SAP is irrigation. As gross, approximately 2.1 million hectare area is available for irrigation which corresponds to 20% of its economically irrigable land of Turkey. In this paper, the developments in agricultural industry are anayzed in context of SAP. Agricultural structure of the area are and some agricultural data are examined. Finally, it is investigated the contribution of SAP on the agricultural industry.